Hiper-Tekst Olarak ‘Hardcore’ Bilimkurgu

Önnot: Hiper-tekst ve çapraz medya, semantik olarak birbirine yakındır. Çapraz medya metinleri de birer hiper-tekst’tir. Fazladan, metinsel indirgeme ve/ya yükseltgeme de olabilir: Örneğin çizgiroman metni, kart oyunu metnine indirgenir ya da ‘amiral battı’ oyunu metni, filminin senaryosunda aşırı-yorum ile yükseltgemeye maruz bırakılabilir.

‘Hiçi Üçlemesi’ bilimkurgu romanı dizisi, hiper-tekst’in yakın zaman bilimkurgularında görüldüğü ilk örnekti ama ‘harcore’ bir bilimkurgu metni değildi. ‘ET’ zeki canlı konusunu içermesi ile de, ‘3 Cisim Problemi’ dizisine koşuttu.

Asimov’un ‘Vakıf’ yedilemesi, özellikle Asimov’un gelecekbilimin ad babası ve yaratıcısı Ossip Flechtheim ile tanışıklığı nedeniyle, gelecekbilim-bilimkurgu eşlenikliği ‘harcore’luğunun ilk örneğiydi. Ek: 1940’larda Dünya sistemi düşüncesi henüz yoktu ama yine bir ABD’li olan Dewey’in 1895-1945 arasındaki tarihsel sikluslar üzerine metni vardı.

2010-2020 arasındaysa, Kim Stanley Robinson ‘2312’ ile, Liu Cixin ‘3 Cisim Problemi’ ‘neo-hardcore’ bilimkurgu akımını oluşturdu.

‘2312’deki konu açıklamaları ve rasgele görünüp, aslında kendi içlerinde hiper-tekst’çik olan serbest çağrışımlı sözcük dizileri birer neo-hiper-tekst örneği oldu.

Liu Cixin ise bunu, romanlardaki Çin tarihine dayalı bir bilgisayar oyunuyla hiper-3-tekst (içiçe geçirilmiş 3 hiper-tekst) olarak tasarladı:

Birinci hiper-tekst, gerçek tarihi ve ondaki dönemsellikler, yani rönesanslar ve engizisyonlar / çöküşler. İkinci hiper-tekst, bunun kurmaca bir metne, yani bir bilgisayar oyunu metnine dönüştürülmüşlüğü. Üçüncü hiper-tekst ise, Çin tarihinin ET zeki canlı tarihine uyarlanmışlığı ki bu, ‘Hiçi Üçlemesi’nde insan tarihi ve Hiçi tarihi karşılaştırması (özellikle öte-düşüncenin evriminin tarihi) olarak mevcut. Ekstradan, Dünya tarihinden, hem Batı’nınkinden, hem de Doğu’nunkinden dahi-kişi  örneklemeleri alaşımlaması hiper-tekst’i çizgisi var: Bu konu da yazarın bir Doğulu olarak Batı dehası bilgisi sınırlamalarını açıkça çiziyor, çünkü Asimov’un Vakıf’ını, 7 değil, 3 metin olarak anıyor.

‘2312’nin ‘harcore’ bölümü, Güneş Sistemi’nin sömürgeleştirilmesi yolunda, romanda anlatılan hemen herşeyin birebir (ama çok daha uzun vadede) yapılacak ve yapılmak zorunda olması ki bu da, ‘hardcore’ bilimkurgu denli, gelecekbilim hiper-teskt’i de demek.

‘3 Cisim Problemi’nin ‘hardcore’ bölümü, 4’ten çok boyutlu atomaltı cisimcikler / parcaçıklar anlatısı bölümü.

Bu ‘hardcore’ ve hipertekst çabası, bilimkurguyu nerelere götürecek?

İlki, bilimkurgunun zaten varmış olduğu gelecekbilime.

İkincisi, sanat-bilim bireşimi üzerinden, duygu-düşünce bireşimine ve oradan da Homo Posterus’a.

Üçüncüsü, bunlar aracılığıyla düşünce-öte’ye ki bunun poliyalektiği de ayrıcı yazılası bir konu.

Şerh: ‘3 Cisim Problemi’nin ikinci cildi olan ‘Karanlık Orman’daki uzay devletleri, 2015-2020 arasının reel uzay devleti Asgardia’dan daha gerçek: Yani simülasyon, gerçekten daha gerçek ki bu Homo Posterus’un gerçekleştirilebilirliği için çok-çok uygun bir kanıt.

(29-30 Nisan 2019)