2012 Uluslararası Felsefe Olimpiyadı Konusu 1 / 4: Arendt ve Yorumum

“Acı gerçek şu ki en büyük kötülükler, kötüye ve iyiye kafa yormayan insanlar tarafından yapılır.” Hannah Arendt.

Çook eksik bir saptama.

Acı gerçek şu ki insanlar, iyi-kötü veya herhangi başka bir şey üzerine kafa yormazlar. Yani, eylemleri düşüncesizcedir.

Acı gerçek şu ki tarihteki en büyük kötülükler, insanlara iyilik yaptığını önesürenlerce yapıldı, bakınız en yüksek sayılı katliamlar: Stalin’in sanayileşme hamlesi eşittir 30 milyon açlıktan ölüm, Mao’nun sanayileşme hamlesi eşittir 2 milyon açlıktan ölüm.

Acı rgrçek şu ki insanların yaşamında kuram yoktur.

Acı gerçek şu ki liderlerin de yaşamında kuram-eylem birliği yoktur, yani onlar bile düşünmeden davranırlar.

Acı gerçek şu ki insanlar, iyi veya kötü üzerinde düşünmüş olsalardı bile, o büyük kötülükleri yaparlardı.

Acı gerçek şu ki düşünmek varken yaşamak yoktur, yaşamak varken düşünmek yoktur.

Acı gerçek şu ki iyi-kötü irdelemesi yoktur veya geçerli değildir, geçerli olanı (veya öyle olduğunu düşündüğünü) uygularsın,  düşünmek veya düşünmemek seçimi veya seçimsizliği / eylemi vardır.

Acı gerçek şu ki Arendt, iyi-kötü ayrımı üzerine çok düşündü ama o ayrımı ne kuramda, ne de eylemde belirleyemedi. Ölümüne yakın, Nazi sempatizanı Heidegger’ine yine geri döndü. ‘Şeytani Kötülüğün Bayalığıl’ kitabında bazı gerçekleir gösterirken, bazılarını da göremedi, kendisinin Eşkenazlar’a karşıki ırkçı şeytani kötü yanını örneğin.

İyi-kötü ayrımı irdelemesi ve iyi-kötü ayrımında davranışlar, yerlerde ve zamanlarda çok değişir. Bir insan, bunların herhangi birini sergileyebilir. Önemli olan, sonucun hesabını kendine ve tarihe yazılı olarak kayıtlayabilmesidir.

(3 Ekim 2016)