Diller ve Irklar

Kavimler Göçü zamanının tarihini okurken, Slav dilinin kabul edilip yaygınlaşmasının, Slav olmayan halklar arasında da olduğun okudum, bulgarlaşan Türkler gibi.

Bu süreci ayrıştırmak önemli.

Ortak dil, bildiğimiz ‘lingua franca’ durumu. O dil, her zaman en üstün veya yaygın dil olmuyor. Örneğin İngilizce, ABD’de Almanca yerine seçildiğinde, Almanlar daha kalabalıktı ama Almanca konuşmayan bazıları, Almanca’yı değil, İngilizce’yi yeğledi. Bunun nedeni önemsiz. Önemli olan, bir parametrenin gidişini o parametreyle ilintili olmayan parametrelerin belirlemesi.

MS 800 sonrasında Türkçe’yi ve Türk adını seçen bazılarının, etnik açıdan Türklük ile hiçbir ilgisi yoktu, Türkmenler gibi.

MS öncesinde Avrupa’da İndo-Avrupa dillerin yayılması ve kabulü de aynı süreçle işlemiş olabilir.

Yeni gördüğüm, Kürtçe konuşan Süryani olayı da öyle.

Bazı Suriyeliler’in türkleşmesi de öyle.

Türkleşen Çingeneler ve çingeneleşen Türkmenler (hurdacı Niğdeliler / Nevşehirliler) öyle.

Yani, illa ki determinist bir model kullanılması gerekmiyor.

İronik olan durum, Nordik-Germen melezi olan Ruslar’ın çok sonradan slavlaşması ve onların başına geçmesi. Bunu da, enternasyonalist bir kültür momenti döneminde (Stalin) yapması.

Burada, Çin’in tekdillileşirken, Hindistan’ın bunu yapamaması önemli. Burada, Çince ve onun Çinliler’i sömürgeleştiren iken, birleşmeyen Hindistan dillerini konuşanların bölgeleri, işgal edilen konumundaydı, bunu belirtmek gerekli.

Oradan da 2 temel ikileme varıyoruz:

Bir:

1.550 yılda 160 devlet kuran Türkler ile aynı sürede ilkede yalnızca 1 devlet kuran Çinliler ikilemi.

İki:

Tek alfabeli Avrupa kıtası ile, çok-çok (ve her ülkede ve dilde ayrı) alfabeli Asya kıtası ikilemi.

Dünya Sistemi’nin bunu açımlamış olması gerekirdi.

AB, bunu MÖ 1000 gibi, İndo-Avrupa dil ithalatı ve MS 400 gibi Doğu Avrupa’da Slavca ithalatı ile 2 kere yaşamış oluyor. Bu, doğu-batı Avrupa ayrımı, dinde, dilde ve ırkta hala sürüyor sayılır.

Not: Sonunda, iktisadi, askeri, siyasi olmayan bir makro-makro parametreyi (dil kültürel modunu) tarihe içersetebilmiş oldum.

Dipnot:

‘Erken Slavlar’ (Early Slavs) Wikipedia maddesinde ciddi bir epistemik hata var:

Slavca’daki ortak sözcükler nedeniyle, çekirdek bir bölgede konuşulmaya başladığını düşünüyorlarmış. Aradan bin yıl geçmiş olsun. İngilizce için bunu demek mümkün olmayacak ama tek bir İngilizce olacak yine de. Bu, Slav dillerini Slav olmayan halkların kabulünün tarihi demek yalnızca, başka şey değil.

Ek 1: Rusça’nın Germenlik’ten çıkıp, slavlaşması da, Slavca’nın oluşmasından çook sonra olmuş bir şey.

Ek 2: Slavlar, Nordik ve Türkik genlerin karıştığının kesin olduğu ilk halk sanırım. Gotlar, Alanlar, Bulgarlar tarihi öyle diyor. Slavlar’ın (bazı Sırplar ve Hırvatlar dışında) sarışın olmama eğilimli olması, Asya geni katılımının çokluğunu imliyor.

Ek 3: Türk geni katılımlı olan Slavlar’a Türkik denmezken, Türkik geni katılım olmayan Türkmenler’e Türkik denmesi ironik tarihsel bir durum.

Ek 4: Burada, kategorik ekleme ve çıkarma niceliği ile, melezlenme ve safkanlaşma niteliği, kullanılacak parametreler durumunda. Bulgarlar’ın ince yüz cildi ve Türkmenler’in kalın yüz cildi gibi.

(7 Ocak 2017)