Cuma, Mayıs 31, 2019

Global Popüler Kültürün Yanılmaları


Global ve/ya hegemon kültür empozeleri, nedense, gücün ve iktidarın simgelerinden sayılıyor.
Bu simgelerden bazıları, kot, kola ve hamburger idi.
1980 sonrasıki neo-liberalizmde bu taktik geri tepti.
Mavi Jeans uluslararası / global marka oldu.
Alutarka kolalar, Türkiye’de yani kolalarından daha çok sattı.
Mc Donalds, bildiğimiz köfte ekmek satar oldu.
2015 sonrasında bu süreç, televizyon ve internet dizileri için de geçerli oldu.
Tıpkı Türk müziğinin Balkanlar, Karadeniz, Kafkasya ve ortadoğu ülkelerinde çoksatar olması gibi, türk dizileri de aynı sürece girdi. Burada ironik olan örnek, ‘Köle Isaura’ türü Latin Amerika melodramını tersine çeviren alaturka dizilerin oralara da dizi film satar olması oldu. Bir de, Bollywood’un accaip bir İstanbul fon mekanı taşıyan fimler merakı…
Sonunda şuraya gelmişiz:
“Netflix, üçüncü orijinal Arap yapımı dizi hazırlığı yapıyor. Yazar Ahmed Khaled Tawfik’in ‘Paranormal’ adlı korku romanından aynı adla uyarlanan Orta Doğu dizisini, Mısırlı yönetmen Amr Salama çekecek.”
Burada saptamalar:
Netflix, kendi parasıyla çektiği kendisini anlatan belgeselde, tüm Amerikalar’ı kendisinin keşfettiğini sanıyor. Oysa, HBO asıl öncü kuvvet idi. Üstelik, hiçbir Netflix dizisi, bir ‘Amerikan Tanrıları’ değil, olamadı, olamıyor, olamayacak da.
Arap veya Bollywood korku filmi olamıyor, alaturka korku filmi de olamıyor.
‘Amerikan Tanrıları’nda cin / ifrit tanımlamasının neo-oryantalizmi hep gözden kaçtı, kaçıyor. Netflix de bu sağlam çizgiyi üstlenmişe benziyor.
‘Muhafız’ adından belli olarak, BBC yapımı ‘Bodyguard’ın bir gölgesi yalnızca. Sıkıyorsa, o dizideki tüm adların yerine Türkiye adları koysunlar ve Netflix’te yayınlasınlar bakalım.
Demek ki:
Taşıma suyla değirmen dönmüyor.
Eski paradigmaların yerine, yeni paradigmalar konamıyor.
Oryentalizm, ister eskisi, ister yenisi olsun, eksi zekalı ve eksi bilgili bir paradigma yalnızca…
Evdeki kültür hegemonyası hesabı, çarşıdakine uymuyor. Pirince giderken, bulgurdan da oluyorsun ve Yankice’ne ‘bulgur’ diye bir sözcük giriveriyor.
En-en önemlisi.
Tüm bunlar; bilinçsiz, toplu bilisizce (collective unconscious), dolaylı, dolayımlı, istemeyerek gerçekleştirilen edimler ve popüler kültür / sanat ürünleri…
Yoksa, bu neo-Yanki faşizmi, neyi sonuçsadığını bir ayırsasa, hepsini anında siler. Marvel’in ezeli-ebedi ergenler için yarattığı, sıfırdan başlatılan yeni-Marvel popüler kültür tiplemelerinin zeka ve bilgi düzeyine bakmak yeterli bunu doğrulamak için…
Çok şükür ki global politik odaklar da yanıldı, popüler kültür yaratı odakları da…
Yoksa; ‘Happy!’, ‘Amerikan Tanrıları’, ‘Vaiz’ nasıl yaratılabilir ve yayınlanabilirdi ki?
O nedenle:
Amman devam edin Arap korku filmi yanılmalarınıza… Daha bunun türkisi var, hindisi var…
(29 Mayıs 2019)

Hiç yorum yok: