Engizisyon-Faşizm: Karşılaştır-Karşıtlaştır

Engizitör İspanya, geç yeniden fetih ve yeni-ilk Dünya fetihi koloniyalizmi yarattı.

Faşist Almanya, en geç Avrupalı koloniyalizmi yarattı.

Engizitör İspanya, 1936-1973 arası, militarist-faşist diktatörlük altında yaşadı. Engizitör İspanya, 6 darbe yaşadı. Engizitör İspanya 6. Cumhuriyet’te. Engizitör İspanya krallığı militarist-faşist diktatörlükte bırakıp, sonradan yeniden ona geri döndü, 2016’da kral hala var. Engizitör İspanya, Goya’yı çıkardı, o sayede en net engizisyon katliamı görsellerine sahibiz.

Faşist Almanya, engizisyon yaşamadı ama büyük bir din iç savaşı yaşadı, savaş 30 yıl sürdü. Faşist Almanya, 1600’lerde bilim, sanat, düşün çıkışı yaptı. Faşist Almanya, Hitler ile 3. Devlet’i (Reich) yaşadı. Faşist Almanya, krallığı ancak 20. Yüzyıl’da bıraktı. Faşist almanya, Krupp (ekonomik) faşizmini de yarattı.

İspanya, ülkesinde kabul görmeyen bir İtalyan olan Kristof Kolomb ile çıkış yaptı. Almanya, aynı İtalya’nın yarattığı faşizm ile çıkış yarattı. İtalya, Roma ile Batı, Cenova-Venedik ile Doğu idi.

Tüm bunlara bakınca, engizisyon ile faşizmin, AB’nin kültürel koşullarının özel 2 yoğruşması / yoğunlaşması olduğunu izliyoruz gibi.

Engizisyon katoliklik ürünü. 3 taneden 2. kronolojik sırada ama en büyük mezhep. Dominantlığını korumak için, bugünkü AB’nin bile sınırlarını dolaylıca belirledi. Protestan-katolik kuzey-güney, katolik-ortodoks batı-doğu ayrımı. Bu ayrım bugün bile, AB üyesi olmayan Norveç ve eski Doğu Bloku ile tanımlı.

Faşizmin kökeni olan milliyetçilik ise, çok muğlak durumda. Bugünkü AB halklarının tamamı aşırı melez. (Buna bir de yeni Kavimler Göçü melezlenmesi ekleniyor.) AB’de en az % 50 Asya genleri var. Tüm sarışınlar ise, %oo 1 bile etmeyen Viking soyu ile ilintili.

Ancak, engizisyonun ve faşizmin sahte söylem olması pek önemli değil, çünük limit tüm ideolojiler sahte söylemde, marksizm ve kapitalizm dahil. Marx da yalan söyledi, Malthus da ve bu, günümüzde bile inkar ediliyor tümden.

O zaman tersinden bakarsak, 4 engizisyondan son-İspanya’nın ve 2 faşizmden son-Almanya’nın üstün çıkmasının ortak nedeni, son adım olmaları gibi görünüyor. Rönesanslar da böyleydi, Aydınlanma da. Üstelik, bazı rönesans ve Aydınlanma öğelerini engizisyon öğeleri yarattı, rahiplerin (Aquinolu Thomas) Aristo metinlerini çevirmesi gibi.

Dolayısıyla burada, yalpa, çatlalanma, salınım ve volan önemli. Yani, olayın dinamik modeli önemli.

Buna ayrıca bakmak gerekli. Daha üst düzey soyutlama ile.

(10 Ağustos 2016)