Ekonomik Bir Parametreleme

Ekşi Sözlük’ten bir yazar dolar için şu parametreleri yazmış:

“dış sorunlar:

1-ticaret savaşları abd-ab eksenine kayıyor; yarınki açıklamalar takip edilecek.

2-bugün ispanya'da güven oylaması olacak, italya'daki sıkıntılar ispanya'ya sıçrayabilir. (bkz: #77501387)

3- menbiç'in statüsü tekrardan batı-türkiye ilişkilerinin ortasına oturdu ama diğer bütün çelişkilerden farklı bir durumda değil ya da diğer sıkıntılardan ayrı şekilde çözülmesi hayalcilik olur.(f-35,s-400,abd'li rahip, hakan atilla,suriye,pyd vs. vs.)

4- 4 haziran’da (gelecek iş günü) türkiye-abd arasında üst düzey toplantı olacak.

5- diğer taraftan münbiç sadece türkiye- abd arasında problem değil, bugün esad, abd'ye tehditler savurdu ve menbiç'ten kürtleri çıkaracağını belirtti, kucağımızda bir de abd-rus gerginliği bulabiliriz.

iç sorunlar:

1-bununla beraber dün borsada anlamsız bir satış oldu, teknik sebebi şu linkte, ana sebebi şu linkte açıklanmış. stresli bir durum oluştu, yarın da etkisi görülebilir.

2-ticaret açığımız yine kötü geldi.

3- pazartesi günü enflasyon açıklanacak ve beklentiler son derece kötü, son iş günü olduğu için bugün fiyatlama olacak.

4- piyasanın 7 haziran'da faiz artırımı beklentisi var, m. şimşek'in gelecek enflasyona göre faiz artırımı sözü verdi ama bunu tutabilecek mi? (zor) vaatler yerine getirilmezse piyasanın fiyatlaması kötü olur. (bugün enflasyon verisi öncesi son iş günü)

5- türk yatırımcısı döviz pozisyonunda geleneksel tavrından vazgeçti; bugüne kadar dth (döviz hesapları) ile döviz kuru arasında ters korelasyon vardı, yani yerliler yüksekten satıp düşükten alıyorlardı ama geçen hafta tarihi rekora rağmen döviz alınmış (!) terste kalan yerlilerin toplam pozisyonu 2 milyar $ civarında (!) bizim insanımız zararda iken satmıyor. (piyasaya sürülecek döviz azaldı, yine bu kişiler ortalama düşürmek için alış pozisyonunda olacaklar.)

veriler:

1- abd işsizlik ve tarım dışı istihdam, ortalama saatlik kazanç verileri açıklanacak. fed için önemli veriler; dxy'e etki edecek, abd'nin faiz planlarına etki edecek.

2- türkiye pmi (çok sürpriz bir veri gelmediği müddetçe kuvvetli etki eden bir veri değil).”

https://eksisozluk.com/1-haziran-2018-dolar-kuru--5641540?a=popular

Kullanıcı adı: nbafan.

Çok tuhaf.

Gayet düzenli parametreler listelenmiş. Ama:

Daha önceki krizlerde, satış eğilimleri yok.

TCMB’nin dolar birikimi yok.

TC’nin yakın vadeli ödemeleri yok.

Petrol fiyatları trendleri yok.

Reel emtia fiyatları trendleri yok.

ABD’nin ithal vergisi dalgası yok.

Kur savaşları yok.

Savaş eğilimleri yok (Suriye-dışı kastedildi).

AB’nin giderek bulandığı ve belirsizleştiği yok.

Çin’le ilgili reel veriler son 1,5 yıldır yok. En son 1,5 yıl önce, borsaları batacak, dendi ve bir daha haber çıkmadı.

Altının, dövizin ve faizin hep birlikte arttığı ama yatırımın artmadığı ve işsizliğin arttığı yok. Borsa ise, kafayı yemiş durumda, yılın başından beridir ne halt yediğini bilmiyor, borsacı gerçekten irrasyonel davranıyor.

Yani, mikrolar var, makrolar yok.

Geçelim asıl geçmiş krizlere.

Dolar 14 bin iken, 1 gecede 41-42 bin oldu oldu ama sonra da 1 yıl öyle kaldı. Bu da şu demek: O zamanki enflasyon % 70 idi ve bu da 2 yılda 3 kat fiyat demek (uzun vadede reel enflasyonla reel devalüasyon kabaca eşit, yani TC ekonomisi batmıyor da, çıkmıyor da). Yani Tansu’cumuz, dövizi bir yıl tutup sonra bırakıverdi.

Eh, olup olacağı yine o:

Doların bugünkü reel fiyatı olsun olsun 5 lira. 3,5’tan 5’e % 50 artış, yine de ciddi bir zarar demek: Tansu zamanında 1,5 trilyon dolar borç yoktu (ki bunu 1,3’ü dolar üzerinden), yani % 50 faiz 750 milyar dolar kısa vadeli zarar ve o da TC ekonomisinin 1 yıllık harcanan gelirinden çok demek (GSYİH’nin % 40’ı).

Kim gelirse gelsin, dolar üzerinden % 8-16 reel faiz ödeyecek: 8 şu an, 16 da maksimum ilmek sıkımı demek.

Uyuşturucu kara parası TC’ye girdi, Arap yarı kara parası TC’yi girdi, İran ambargo kara parası TC’ye. Bu kadar kara paranın ekonomiyi ne yapacağını bilmiyoruz, çünkü bir başka örneği yok.

(Reel-analiz böyle yapılır.)

Hatice’yi geçelim, gelelim neticeye:

TC’nin kısa ve orta vadeli ödemelerinin gevşemesi kısa ve orta vadede mümkün değil ve o da 4-5 yıl demek. 2023’e frensiz ve kilitlenmiş bir direksiyonla gireceğiz yani.

Sonra mı?

Yumurtalar kırıldıktan sonra yol gösteren çok olacak.

Biz, kalan az sayıdaki yumurtaları kurtarmaya çabalıyoruz.

Yumurtaların kurtulabilmesi için, bazı canların yanması gerektiğini söylüyoruz.

Dipnot:

Her alanda olduğu üzere, ekonomide de artık irrasyonel alandayız. Abuksama ve sürpriz bol olacak yani.

(1 Mayıs 2018)