Kategorisel
karşılıklı bağımsızlığı, ister ikili, ister dörtlü, ister Kuilman kuadralektiği
ama her 2 veya 4 kategoriye de zaman serisi olarak bir şeyler eklenip
çıkarıldığı olarak / gibi tasarlayalım. Altbirimler de birbirlerinden bağımsız
olmayacak ve birbirleriyle etkileşecek.
Açımlama:
Neden-sonuç
ikilisine daralırsak, neden neden olarak değişirken, sonuç sonuç olarak
değişirken, neden-sonuç ilintisi de kendiliğinden değişir. Bu, neden-sonuç
ilintilerinin herhangi biri (bireçok, çokahiç) için geçerli olabilir. Bu koyut,
nedeni sonucun görüngülenmesini, kendiliğinden % 100 kesinlikten uzaklaştırır.
Sonuçta, taşı atarsın ama cam kırılabilir de, kırılmayabilir de. Taşın atılma
hızı, yönü, kendi çevresinde dönmesi, nedenin sonucu ortaya çıkarmasını veya
çıkarmamasını etkiler ve epeyi şey de belirsiz kalır daha.
Burada
aynı durumu, madde/içerik-biçim için koyutlarsak, özellikle sanat eserlerinde
başyapıt ortaya çıkışının belirsizliği daha anlaşılır olur. Un, şeker, yağ
nedenleri ile 100 çeşit tatlı sonuçlandırılabilir ve her tatlı, diyelim İzmit
pişmaniyesi veya Kastamonu dört köşe sıkıştırılmış pişmaniyesi sonuçları ortaya
çıkabilir. İzmit pişmaniyesinin elle veya makinayla yapılması sonuçları da
öyle.
Tez ile
antitezde ise, her ikisinin de bütünlerinin oldukça az sayıda ve küçük parçası
karşıtlık içindedir, gerisi birbirine benzer veya birbirinden ayırtsız
olabilir. Kapitalizm 1960 ABD ve reel sosyalizm 1960 SSCB öyledir örneğin.
İkisi de, (örneğin uzaya gitmek için) aynı makinaları, aşağı yukarı aynı
teknolojik yöntemle üretti. Bireysel mülk, kamusal mülk, yalnızca kullanım
hakkı gibi konular, tali konulardır ve öyle kaldı, ancak karşıtlık da orada
tanımlıydı.
Yani;
tüm kültürel ürünlerde olduğu gibi mantık ürünlerinde de anlamlı bölüm bütünün
çok çok düşük bir kesridir, gerisi ceteris paribus, anlamsız göstergeler yığını
olarak birikir.
Çıkış:
Madde
formun; ne nedeni, ne de sonucudur. Ve tersi de.
İçerik
biçimin; ne nedeni, ne de sonucudur. Ve tersi de.
Tez
antitezin; ne nedeni, ne de sonucudur. Ve tersi de.
İçerik-biçim,
sentez ve/ya praksis olabilir ama tez-antitez değildir. Burada, nedensiz sonuç
gibi bir durum görüngüleşir. İçerik-biçim sentezinin sanat eserlerindeki örneklerinde,
nasıl’lığa ilişkin, ipucu var ama genel denklem veya formül hala yok, 2.500
yıldır ve kesin geçerli olmak
anlamında.
Not 1:
Karşıtını sonuçsayan neden önerme de var: Möbiüs-Sartre-Descartes metnim.
Not 2:
Bu tam sayısal olan durum, küsurlu / kırınımlı olan durum ise, SaP’a tümleçler
ve önkoşullar ekleyip çıkarmakla, 15 yıl önce tasarlanıp yazıldı. İkisi de reel
durum. Kompleks / sanal durum henüz tanımsız.
(13-14 Aralık 2016)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder