Önbilgi:
Bu metin taslak ve kavramsal çerçeve içindir.
‘Dünya
Sistemi 1’, Immanuel Wallerstein tarafından 1960-2000 arasında oluşturuldu.
(Bakınız:
Dünya Sistemi, İmge Yayınları, 2003.)
Bu
konudaki global argümantasyon ile, 1-1 Wallerstein’ınki olmak üzere, 1-2 ve 1-3
de oluşturuldu.
1-1’de
Wallerstein, MS 1600’da başlayan bir Dünya Sistemi’ni savundu ki bu Annales
Okulu ve Braudel geleneği çizgisi demek.
1-2’de
Abu-Lughod, birkaç farklı ve ardışık Dünya Sistemi’ni savundu.
1-3’te
Frank ve Gills, 5 milenyumluk komple bir Dünya Sistemi’ni savundu.
Ara
şerh: Aslında, bunların hiçbiri, birbirini ne dışlıyor, ne de birbirine aykırı.
Üçünü de birleştirecek bir tüm-Dünya Sistemi tasarlamak pekala mümkün. Bu da,
bu konudaki bizim savımız ama dördüncü şık değil.
Tüm bu
Dünya Sistemi’leri, Afro-Avrasya ile tanımlıdır.
Bu
durumda:
Dünya
Sistemi 2, Amerikalar’ı işin içine katar.
Dünya
Sistemi 3, Vikingler ve Polinezyalılar üzerinden, özellikle bazı sapa ama çok
işlevsel teknolojik ürünler üzerinden, Dünya Sistemi’ne 3. ve n. dünyaları hesaba
/ panoramaya dahil eder.
Dünya
Sistemi 2 ve 3’ün yazılması, ön çalışmalar olarak 2000’den beridir sürmekte ama
adı henüz yeni konmuş olmakta. En geç 2020’de tamamlanırlar.
Dünya
Sistemi 2’nin proto formunda, günümüzden 50 bin yıl önce başlayan Homo Sapiens
kültüründen hareketle, 25 bin yıl önce Amerikalar’a geçiş üzerinden,
yarı-ömürlük bir karşılaştır-karşıtlaştır yapılmıştı.
Ancak,
2015 epistemik momentinde bu bilgi, 50 değil, 100 bin yıl önceye kaydırıldı.
Ayrıca, Amerikalar’a geçiş, 37,5, 25, 12,5 bin yıl önce gibi, birden çok
aşamalı olarak duruma getirildi. Artı, Neolitik Devrim’in başlangıcı da, en
azından proto formuyla, 10 bin yıl öncesinden, 12,5 bin yıl önceye kaydırıldı.
Tabii
tüm bu kaymalar, hem dinamik bilgi alanı, hem de zihin muğlaklıkları demek aynı
zamanda.
Tüm bu
epistemik sorgulamalar şunlar için:
Bir:
Kavramsal çerçevedeki tanımları genişletince, Dünya Sistemi’nde nitel bir
değişiklik olup olmayacağını gğörmek ve irdelemek.
İki.
Karşılaştır-karşıtlaştır ile, tam kategorilerin ve küsurlu / kırınımlı
kategorlerin nasıl işleyeceğini irdelemek ki burada parça bütünü değiştirebilir
gibi görünmekte. Özellikle MS’de teleskop kullanmış olmaları mümkün Vikingler,
alt tarafı birkaç dal parçası ile 5 bin kilometre boyunca yolunu yitirmeden
denizde yol alabilen Polinezyalılar ve göçebe iken bile çok alfabe, din ve
coğrafya değiştiren / kullanan Türkler ile.
Üç: Amerikalar
ve Afro-Avrasya tam kategorilerinin karşılaştırılmalarının ve
karşıtlaştırılmalarının, Dünya Sistemi tanımını ne kadar etkileceyeceğini
irdelemek.
Dört:
Gerekli düzeltmelerden sonra, bunu en az 5 bin yıllık bir gelecekbilime monte
etmek.
Çıkış: 1-1,
1-2, 1-3 olabildiğine göre; 2-1, 2-2, 2-3 ve 3-1, 3-2, 3-3 de olabilir tabii
ki.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder