Önbilgi:
Bu
metin, yaşamımın en uzun vadeli ekstrapolasyonlu metinlerinden birisi olacak.
+
Bu
metnin öncülü 16 yıl önce yazıldı. O metni yazdıran çizgiroman öyküsü dizisinin
aslen 1970 tarihli olduğunu Ekim 2015’te öğrenebildim ancak.
Bu
durumda, o politik metaforlu çizgiroman, hem Dünya Sistemi’nin az ardılı, hem
de Glasnost 1986’nın ve yanısıra Çernobil (nükleer reaktör) 1986’nın ve
Challenger (uzay mekiği) 1986’nın tam öncülü imiş.
+
Metnin
devamı:
Yukarıdaki
örnekte, ana kahramanın 7 müttefiki vardır. 3’ü savaş boyunca ölür. Bu
ölenlerin 2’si tam iyi, 1’i sonradan kötülük tarafından ele geçirilen biridir,
Conan onu ikinci kez öldürür. Müttefiklerinin içinde, yukarıdakinin haricinde,
2 tam kötü, 1 yarım kötü vardır. 2 tam kötünün 1’i ona sürekli ihanet eder, 1’i
sözleşmeleri bitene dek, ona tam itaat eder ve onunla işbirliği yapar. 2 iyi, 1
kadın ve 1 erkek ona kötülük yapar, bir yanlış anlama sonunda, kadın Conan’ın
kadınıdır ama onun kendisini aldattığını düşünüp, öbür erkekle Conan’ı aldatır.
Böylelikle, bu 880 sayfalık maceranın üzerine, belki ondan daha uzun bir macera
daha eklenir, yani o kadın ve o erkekle Conan, yıllar sonra bir daha
karşılaşır. Ve o da, politik metafor doludur. (Onu bu inceleme için, şimdilik
pas geçiyoruz.) Diğer bir deyişle, 1 ölen ve 1 kalan olarak, 7 kişiden yalnızca
2 kişi, Conan’a tam bağlı kalır.
Bu
diziyi, 16 yıl önce akledememiş ve yazamamıştım.
Şimdi
günümüze geliyoruz:
+
2015
çizgiroman realitesi:
Süper
kahramanlarda 2 kümelenme var:
Düzenle
işbirliği yapanlar ve düzene karşı olanlar. Bu durumda süper kahramanlar
birbiriyle savaşıyorlar. Düşman yerine birbirleriyle.
Bunun,
ilkin ve çok açıkseçik olarak, ‘Hulk Gezegeni’ dizisinde gördük.
Sonra,
tam 85 yıldır en çok sevilen 2 çizgiroman süper kahramanının, Batman’in ve
Superman’in kapışması var. Hem çizgiroman olarak, hem de film olarak.
Çizgiromanda politik metaforlar çok daha bariz. Film, bildiğimiz Mc Carthy tipi Yankicilik taşıyor daha
çok.
Artı bir
durum daha var:
2016-2017
için tasarlanan, çizgiroman uyarlaması bir filmde, çizgiromanların kötü kahramanları,
kurbanlık koyun olarak daha kötülerin üzerine salınır. (Suicide Squad)
Dipnot:
2020
için, tüm çzigiroman kahramanları aşağı yukarı sıfırlanıyor şimdiden. 30 yılda
birlik, 3 çizgiroman rönesansı dalgasının ve tarihsel perspektifinin üzerine,
2020 dalgası da gelecek gibi.
+
Politik
realite:
Espri şu
ki greçek yaşamdaki global politik durum da buna benziyor gitgide:
Suriye’de
Çin ve Rusya, tarihlerinde ilk kez olarak, pasif olarak da olsa, işbirliği
yaptı. Daha da beteri, AB ve ABD de onların yanında yer aldı.
Sonra
hepsinin ortak düşmanı IŞİD, önce Rus uçağını düşürdü, sonra Paris’i kana
boğdu. Peşpeşe gelen olaylarda, bin ölü ve 50 milyar dolar doğrudan hasar
yarattı.
Yaratılan
şiddet görüntüleri, hem çizgiromanlardakini, hem de filmlerdekini fersah fersah
geçti.
+
Ve
iktisadi-siyasi-askeri triyalektiği ve artı bilim-sanat-düşün triyalektiği
bireşimi Dünya Sistemi praksisi:
Dünya
Sistemi çöküş dönemine girdi 2000-2200 için. Süper kahraman geçinen süper
devletler, yangını söndürmek yerine, yangına benzin döktü. (Gerçi bu, yangının
kendini bitirmesine de neden olabilir.)
Bu
durumda, politik metafor yapan
çizgiroman örneği olarak, yalnızca ‘Suicide Squad’, bir adım önde gibi
tarihten. Ötekilerin hepsi, tarihten 3-5 adım geriye düştü.
(Bu
politik metaforlama, çizgiroman yaratıcıları tarafından isteyerek olabilir ama
tarihsel bilinçle olamaz, çünkü bildiğimiz kadarıyla Dünya Sistemici’ler bile
bunu yapamadılar. Dolayısıyla daha çok toplu bilisizlik ile klasik popüler
kültür ürünlerinin tarihsel gidişi imlemesi durumu olabilir.)
+
Panorama:
İyi-kötü
ayrımı, gerçek yaşamda hiç ama hiç olmadı. (Kötülük yapanlar, kötü oldukları
için değil, cahil veya aptal oldukları için kötülük yaptılar.) Maddi ve manevi
çıkarlar oldu, onları koruma yolları oldu yalnızca.
Çizgiroman
kahramanlarının bir bölümü ve neo-entellektüellerin çok-çok azı, realitenin
yanında yer aldı.
Kimi
kitleyi destekledi, kimi iktidar seçkinlerini ama hiç kimse gerçeği ve bilgiyi
değil.
Oysa çizgiroman,
tam 85 yıldır bize tarih bilgisi veriyor. Daha çok metaforlarla veriyor ama
veriyor.
Bildiğimiz,
banal popüler kültür ürünü
çizgiromandan söz ediyoruz burada.
+
Çıkış:
Tarih
sürüyor ve şimdilik hep sürecek.
Gelecek
hep gelir ve çook uzun sürer.
Çizgiroman
da öyle görünüyor.
2 farklı
çzigiroman-bilgisayar oyunu şirketinin çapraz medya melezlemesi denemesi, bu
vektörü okumayı beceremedi (Capcom-Marvel). ‘Hulk Gezegeni’ becerdi, ‘İntihar
Timi’ tam becerdi gibi şimdiden.
Linkler:
Planet
Hulk:
Suicide
Squad:
(19 Kasım 2015)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder