Bu metinler dizisindeki amacımız, insanların bireysel ve toplumsal
yaşamının temelini, ekonomik davranışların oluşturmadığını açımlamaktır.
Günümüz momentindeki 2 makro-ideolojik tez-antitez ikilisinin (neo-liberalizmin
ve dünya sistemiciliğin) ikisi de, ne yazık ki ekonomik determinst yaklaşımlar
sergiliyor. Bu durumda bizim tezimiz, küsurlu (ikisinin dışında ama başlangıçta
tam sayılı değil) ve triyalektikçi (ikisine karşıt) olmakta.
Ekonomik davranışların ekonomik determinizm açısından değillenmesini
tümevarımla deneyeceğiz, yoksa tümdengelimsel / kuramsal (diyeliml ideolojik) olarak
bunu yapmış durumdayız zaten.
İnsanların yaşamını ekonomi belirlemiyorsa, ne belirler?
Öncelikle, insanların belki % 99,99’unun yaşamını hiçbirşey belirlemez.
Üstelik bunlar normal insanlardır ama iyi baba olmak isterler beceremezler, iyi
vatandaş olmak isterler beceremezler, örneğin kırmızı ışıkta duramazlar, çünkü
oto-kontrolleri limit sıfırdır.
(Aslına bakılırsa, bu insanları tüm yaşamlarındaki hatalarından muaf tutmak
gerekir ama 250 yıllık haklar ve özgürlükler birikimi, onlara kalıcı
sorumluluklar ve yükümlülükler getirdi.)
Tek tek marjinaller diyelim vardır: Bunların bir bölümünün yaşamını sanat
belirleyebilir, yalnızca yaşamlarını sanat-güzel kılmak da belirleyebilir.
Yani, insanları insan yapan daha
çok soyutluklardır, somutluklar değil.
Ekonomi, materyalizm geleneğinin mekanik döneminden kalma bir gelenekle
hala aşırı somutçudur. Örneğin, insanların somut tüketim davranışlarını, soyut
kuralların belirlemesini hala tam dikkate alamaz.
Bizim yapacağımız, bu türden soyut nedenlerin ve sonuçların, anı anına
günümüzdeki örneklerini irdelemek, örneklemek, derlemek, ayıklamak ve
genellemektir (denklemlemektir).
Daha da fazlası olarak ve bu kitabın anlambilim spektrumunun dışına
taşarak, yaşamı, kültürü, tarihi, üstyapısal kurumlar kadar, altyapısal
kurumlar olan gündelik yaşam oluşumlarının da belirlediğini sergilemektir.
(Gündelik yaşamın kültürolojisi konusu, bu kitaptan önce, 2-3 kitap hacminde
yazılmış durumda.)
Buradaki örneklemelerimizi de, Murdock’un kültürbilim şematiğinden
alacağız. Bunlar, ana başlık olarak mutfak da olabilir, alışveriş de. Bu
başlıkları nominal olarak, günümüz bilgi, özellikle medya kaynaklarının
kullandığı başlıklarda derlemeye çabalaycağız ki diğer antropolojik / kültürolojik
bilgilerle ‘karşılaştır-karşıtlaştır’ edimi daha kolaylaşsın.
Başlangıç için, oldukça makul bir düşük-düzey seçtik. Sanırım, bunu
becerebileceğiz. Yola çıkarken, ‘kitap için 1-2 tanelik hacim uygundur’
ilkesini de kendimize de koyuyoruz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder