Parmak hesabı da diyebilirdik.
Yeni ekonomik değerleri, eski usül yöntemlerle bir daha hesaplayalım
bakalım:
Ekonominin şişirme bölümü üçte iki, gerçek harcama bölümü üçte bir oldu
çıktı.
Eskiden bu oran, onda üç ve onda yedi idi.
(Yani,bir bakıma, eski ikiye birlik oran ters döndürüldü.)
Normalde tasarruf üçte bir beşte bir oranda olur.
Bu durumda; şişirme bölüm dokuzda altıdan dokuzda bire düşer.
Yani, altı katılık bir şişirme sözkonusu.
Bunun 2 katı nominal / reel oran, 1 ila 3 katı da şişme oranı sayılır.
(Yani, borsa şakkadanak üçte birine düştüğünde bu olağan sayılır, çünkü daha
önceleri çok kez yaşanmıştır.)
Hangisinin reel olduğu tartışması ise, yeni ekonomik parametreler döneminde
boşta kalacaktır.
Benzeri bir durum, tarımsal üretimden sanayisel üretime ağırlık geçerken,
rant konusunun tartışmasında da olmuştu. Rant aslen toprak rantıdır, para rantı
değil; rantiye de bildiğimiz senyördür, feodal ağa yani. Benzeri bir yeni durum
da, dünya patent alma rekorunu elinde bulunduran kişilerin de, artık rantiye
sayılacaklarıdır, çünkü onlar ve mirasçıları da, onlarca yıl hiçbirşey yapmadan
para kazanmayı sürdürecektir (bu geçmiş-kendini sömürme olsa da).
Buradaki darb-ı mesel nedir?
Ekonomik has değerin belli kriterlerle / referans çerçeveleriyle, oldukça
düyük reel oranda gerçekleştiği ama bu çerçevelerin de sağlı sollu oynatılabilir
olduğu gerçeği..
Sonuç?:
Tut-sat keriz silkelemesi veya borsa spekülasyonları vurgunları, yavaş yavaş
gerçek vurgunluğunu yitirmeye başladı, çünkü çobanlar habire yalan söyleyince,
sürü onlara inanmamaya başladı. Örneğin, bizim borsada (1986-2006 arası) 20
yılda bir milyon yerli yatırımcı on milyar dolar yitirdi ama bizim borsa da bir
daha toparlanmamak üzere global piyasadan çıktı.
Ha, yeni ekonomik dönemde de benzeri vurgunlar olmakta. Apple yüz dolara
mal ettiği nesneleri, bin dolara tüketiciye kakalamakta beis görmemekte.
Onun da devreden çıkacağı ekonomik zamanlar gelecek elbette. Halklar aptal ve cahildir ve yavaş öğrenirler
ki bu da eski parmak hesabına uyar genelde.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder