Perşembe, Ekim 31, 2013

Arkeoloji Şeysi



Ne haber ama:

“Küçükçekmece Gölü havzası içindeki Bathonea antik kent kazılarında bulunan erken Hitit, diğer adıyla ‘Hurri izleri’, yılın en büyük keşfi olarak nitelendiriliyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı izniyle devam eden kazılardaki bu keşifle, Avrupa kıtasında ilk defa Hitit izlerine rastlandı. Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, ‘İstanbul ’un aydınlanmayı bekleyen bir dönemini ortaya çıkarıyoruz’ dedi. Tanrı ve tanrıça olarak iki ayrı yerde ele geçen demir heykelcikler, kazı başkanı Yrd. Doç. Dr. Şengül Aydıngün’ü heyecanlandırdı: ‘Mezopotamya orijinli eserler İstanbul’un karanlık dönemi olarak bilinen M.Ö. 17 ve 15. yüzyıllarına tarihlenmektedir. M.Ö. 2000’e tarihlenen yine Mezopotamya kaynaklı bitümen (zift), kalay ve seramik parçaları da ele geçti.’...”


Tersten başlayalım:

Bathonea bir Roma kenti. Roma yayılması da, olsun olsun MÖ 200 gibi başlar. Bu bir.


Bulunan parçalardan biri MÖ 2000 tarihli imiş ve bu Hititler’in de öncesine tekabül etmekte. Bu iki.

Hititler’in öncesinde de ve sırasında da 3 gerçek var:

Bir: Hititler, bugünkü Ukrayna bölgesinden başlayan ama henüz tam aydınlatılmamış bir kavimler göçünün sonucunda Anadolu’ya gelmiş olabilirler ve Hititler de kendilerinin kökenini tam bilmiyorlarmış.

İki: Fenikeliler (bugünkü Lübnan) türü deniz ticareti o zamanlar bile, taa değil İstanbul’un Avrupa yakasına, İngiltere’ye kadar gitmiştir. O eşyalar oraya, Hitit eşyaları bulgusuna karşın, hala Akdeniz-Ege-Marmara Denizi rotasıyla da (yani Hitit egemenliğini dışarıda bırakarak) gelmiş olabilir pekala.

Üç: Ankara-İstanbul arası gibi bir rotada imlenen ticaret, zaten yine o zamanlar da vardı. Kaldı ki Hititler’in Karadeniz’e kıyısı vardı ve onlar asıl parayı ticaret rotalarını denetleyerek alıyorlardı ve Ukrayna’da o zaman da buğday üretiliyordu ama bu ticaret rotaları henüz bilinmiyor olabilir, çünkü o bölgelere yazının gelmesiyle başabaş bir tarih dönemi sözkonusu.


Bu durumda:

Bir keşif var ama anlamı henüz yok. Üzerine yüklenen anlamın geçersiz olması, çok büyük olasılık.

Yapılması gereken şey:

MÖ 3000-1500 için, İstanbul ve diğer Karadeniz-Türkiye kıyı kentleri için bir alan taraması yapmak ki bunların bir bölümü suyun altında şu anda, çünkü deniz düzeyi oynamış.

2 çıkarsama:

Bir: Arkeolojinin gazete haberi olması iyi belki ama böylesi iyi değil gibi.

İki: Bilim tarihi böyle çok ‘önce parlak, sonra kof çıkan’ haberlerle doludur: Bekleyim, görelim.

Dipnot: Bizans kalıntılarını 3-5 çanak çömlek sayan bir zihniyetin, yıktığı cumhuriyetin resmi tezi olan ‘Türk Hitit’ kavramına, özellikle de cumhuriyet bayramı günü yapışıp kalması, ibretlik bir durum bizce.



Hiç yorum yok: