Tarihteki en büyük devletler sıralaması şöyleymiş:
Devlet Alan (M km2) Yıl
Britanya 33,6 1922
Moğol 33,0 1309
Rus 22,8 1895
Sovyet 22,3 1989
İspanya 19,4 1760
Saptamalar:
Hepsi de Avrasya devletleri.
Rus ve Sovyet devletleri aynı devlet sayılabilir.
Günümüz devletlerinin alanı bunların yanına bile yaklaşamıyor.
Britanya’nın kendisinin eski sömürgesi olan ABD’nin bugün sömürgesi /
vassalı olması, büyük devlet olmanın geleceği hakkında bir bilgi veriyor.
Arada Roma ve Osmanlı da varken, bugünün ABD’si demek ki tarihteki en büyük
dünya hegemonu falan değil.
Britanya aynı zamanda, 55 ile topraklarından en çok yeni devlet yaratan
devlet durumunda. Osmanlı da 44 devlet ile sıralamada yer almakta.
Göreli en büyük olan Moğol devletinin aynı zamanda en kısa süren büyük
devlet olması da ilginç.
En büyük devletler, en çok savaş çıkaran devlet durumunda değil. Britanya
500 yılda 125 civarında savaşa girmiş. Osmanlı ise 620 yılda 295 savaşa girmiş.
ABD ise 220 yılda 220 savaşı (darbe, isyan, iç savaş, vd dahil) geçerek en çok
savaş çıkaran devlet durumunda olabilir.
Çıkan genel sonuç ise şu: Nasıl ki geçmişteki krallar, bugünkü en
zenginlerden çok çok daha zengin idiyse, geçmişteki büyük devletler de şimdikilerden
çok çok daha büyük devletlerdi. Bunu nedeni de, tarihin bir tür
demokratikleşmeye doğruki evrimi sayılabilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder