Mussorgsky’nin
1874 tarihli ‘Bir Sergiden Tabloar’ klasik Avrupa Müziği kompozisyonu /
bestesi, çapraz medya için taa 19. Yüzyıl’dan bir örnek. Böylelikle:
Bir:
Karikatürlü
dini duvarsal halıların, yüzlerce yıl sonra başka bir sanata dönüşmesi gibi bir
durum sözkonusu.
İki:
Modern
resim, 1885 tarihli sayılır. 1874 tarihli bu eser, modern resmin modern müziği
olarak duble avangard ve duble çapraz medya olmuş gibi.
+
1986
tarihli ‘İsimsiz’ performans çalışmasının akış çizelgesindeki 5 duyu-dil,
konuyu asal ele alan bir bakış açısına sahip.
Ticari
kartlarda ses yok, çizim ve yazı var. Dolayısıyla baştan bileşik dilliler.
+
Çapraz
Medya grubunu artık tam listelemem gerekli.
Bir:
İsimsiz, asal duyu-dilli.
İki: Bir
Resim Sergisinden Tablolar, tarihi.
Üç:
Çizgifilm, çizgiroman, film, dizi film: Ana akım ticari akış.
Dört:
Death Stranding, duble avangard.
Beş: İnternet
filmi, internet dizisi, internet reklamı, internet kısa filmi: Mecra farkı.
Altı:
Oyuncak, ticari kart: obje. Yıldız Savaşları, Lucas aşamasıyla da, Walt Disney
aşamasıyla da, bu konudaki çapraz medyalıkta bir no: 40 yıldır.
Yedi:
Assassin’s Creed ve Yıldız Savaşları: Çapraz medya olarak baştan tasarlanmış,
şimdilik en avangard, şimdilik en ticari başarılı, şimdilik en önde 2 proje ama
arakesitleri 0.
Sekiz:
Çizgiromandan çizgifilme (Basilisk) gibi, sanat dalı veya altdalı olarak, birebir
ama ikili aktarım olmakla baştan sınırlı ve tanımlı aktarımlar. Başı sonu belli
kategoriler.
Dokuz:
Çizgiromandan hem çizgifilme, hem filme, sanat dalı veya altdalı olarak, bireçok-çoklu
dönüştürüm ile tanımlı aktarımlar. Başı sonu bellilik kayboluyor.
On:
Bizim teknolojik ve sanatsal anlatı açısından en özgün ve en avangard
bulduğumuz yol-alan: Machinima ile bilgisayar oyunun sinemasal fragmanı ve
anti-Machinima ile Death Stranding. Bu; 1995 tarihli sinemasal tür-sanat,
kısa-uzun, kurmaca-belgesel ayrımsızlaşması ve 5-10 yeni-farklı türün kısa-film’leşmesi
sürecinin devamı sanatsal bir artı-değer olma ile de birleşti.
On Bir:
Dolayısıyla çapraz medya, özellikle oyun sinemasal fragmanı, 1995-2010-2045
için bir sinema dalı. 1895-1945’te sessiz-sesli, siyahbeyaz-renkli ayrımı
vardı. 1945-1995’te sinemasal tür-sanat, kısa-uzun, kurmaca-belgesel
ayrımsızlaşması ve 5-10 yeni-farklı türün kısa-film’leşmesi süreci var. Bu yeni
avangard dönem, 2045’e dek sürebilir demektir bu. Çapraz medya, 2009-2010
momentli, 2017’de avangardsal inişe geçti sayılır, Death Stranding ile başka
bir şey oldu sayılır. Çapraz Medya (1-10) olduysa, devamı gelebilir de,
gelmeyebilir de.
On İki:
En başa,
Mussorgsky’ye ve ‘Ber Sergiden Tablolar’a dönersek ve Ravel’in ‘İzlenimler’
düzenlemesini buna eklersek, değişik bir çapraz medya panoraması görürüz:
Alman
olmaya, Fransız olmaktan daha yakın Rus sanatçısının, izlenimci yerine,
dışavurumcu olabilirliği ama bu erken Rus avangard modern-sanat’lama’nın bunun
dışında kalması ilginç.
Yanısıra,
Rus modern resmindeki mutlak geometricilik eğilimi, başka hiçbir kültürde ve
resim altkültüründe olmadı. Bu geometricilik, ayrı ayrı olarak, salt renk ve
salt form argumanı üzerinden, anti-çapraz-medya’lama olur. Bu da, interkültürel
ve transkültürel bir etkileşim ve/ya etkileşimsizlik olur.
Not /
şerh: Sözkonusu olan belki, değişik bir nötr-negatif diyalektik’tir.
İnterkültürel
ve transkültürel çapraz-medya’lama da olabilir. Bu, 22. Yüzyıl’a kadar
uzanabilecek bir tartışma olur.
Kültürün
Murdock’vari şemalanmışlığı, onun da asal bileşenlerine ayrımını mümkün kıldı.
Bu durumda belki, asal duyu-dil çapraz medya ve asal öğeli kültür öğelerini karşılıklı
ilintilemeleri haritalaması da sözkonusu olur. Bu da, çapraz medya çalışma
alınanda kalır ama meta-çapraz medya alanında.
(22 Şubat 2017)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder