Cuma, Temmuz 19, 2013

Türkçe Bir Metafor ve Bir Karşı Metafor



Johan Vandawalle demiş ki:

Anadili Türkçe olan bir kişinin kısa cümlelerle düşündüğü, konuşma anında ise bu kısa cümleleri çeşitli yollarla birbirine bağlayarak karmaşık yapılar kurduğu görüşündeyim. Bu ‘cümle bağlama eğilimi’, bazı konuşurlarda zayıf, bazılarında ise adeta bir hastalık derecesinde güçlü olabilir. Bu son durumda ortaya çıkan dilsel yapılar, insan zihninin üstün olanaklarını en güzel şekilde yansıtıyor. Farklı dil gruplarına ait birçok dili incelediğim halde, şimdiye kadar hiçbir dilde, beni Türkçe’deki karmaşık cümle yapıları kadar büyüleyen bir yapıya rastlamadığımı söyleyebilirim. Biraz duygusal olmama izin verirseniz, bazen kendime, ‘Keşke Chomsky de gençliğinde Türkçe öğrenmiş olsaydı…’ diyorum. Eminim o zaman çağdaş dilbilim İngilizce’ye göre değil, Türkçe’ye göre şekillenmiş olurdu…

Ben de demişim ki:

Kendisi konuyu eksik ve yanlış dile getirmiş: Türkçe icat edilmiş ve kurgulu bir dil olduğu için, çok uzun cümle yapılarına açıktır. Adamın eksiği şu ki birçok alttümce tek bir cümlede kurgulandığı zaman, bağımsız anlamları da değişir. (Kendi hesabıma bunu hem konuşurken, hem de yazarken kullanıyorum ama farklı kurgularda, aynı tümce-anafikir olsa bile.) Ancak, 2 yıl okuduğum kadarıyla Almanca da böyle bir dil ki o da zaten kurgulanmış bir dil ama epeyi evvel (1600'ler gibi).

Ek:

Bu arada ben dahil, hiçbir Türkçe yazan kişinin bunu dile getirememiş olması ironik, çünkü alıntı metin doğrudan Türkçe yazılmış. Adam, Türkçe dahil, 35 dil biliyormuş.


Dipnot: Bu alıntı dışında, internette adam hakkında bilgi yok. Onu ünlü eden durum, Türkçe olimpiyatları olunca, akla doğrudan fıştık geliyor.

Hiç yorum yok: