Epistemik Epidemiyoloji: Giriş

Meali, ‘bilgisel salgınbilim’ gibi bir şey. İngilizce sözlüklerde bile yok. Bir Blogger kullanıcısı ilgi duyduğu konulardan biri olarak bunu tanımlamış.

Orman yangınıınn veya salgın hastalığın yayılması, durması / sınırlanması ve/ya bitmesi konusu, salgınbilimin alanına girmekte.

Bilginin yayılım tarihine baktığımızda; felsefi bilginin çok çok yavaş yayıldığını görürüz. Bilimsel ve sanatsal bilgilerin de oludkça farklı dinamiklerde devindiğini görürüz.

Bir bilginin salgınbilimi; topluma şırıngalanması, kuluçka evresi, kabul / inkar / tartışma dönemi, moda olma dönemi, bazılaır için demode olam dönemi, bazıları için kalıcılaşam dönemi, bitme dönemi.

Bilgilin salgınlaşması da, internet sayesinde, günler ölçeğinde yaşandı, yaşanıyor ve yaşanacak da. Bunun ‘hashtag’i ‘viral’, yani tanımsal olarak yayılıcı.

Sonuçta bilgi, pratikte sıfır ve limit sonsuz hızda yayılabiliyor.elimizde tüm spektrum için örnekler birikti.

Kendi pratiklerim üzerinde örnekleyeceğim:

Ağustos 2006 başında, ‘gelecekbilim’ konusunda Google’a girdiğinizde pratikte 0 sayfa vardı. Bugün binlerce var. Limite 5. yılda, 2011 gibi gelindi. 5 yıllık toplam sayfa ve yıllar sırasıyla; 100, 600, 1.200, 2.400, 5.000 gibi oldu. Başlangıçta tamamı benim ürettiğim sayfalar ve linkler iken, şimdilerde % 10-15 oranında başkalarının sayfaları da var.

Bu durumda gelecekbilim konusu, çok çok yavaş yayılan bir salgın-bilgi olabilir.

‘Gangnam Style’ ise, 1 yılda 1 milyon kişiye yayıldı. Sanırım bu en yüksek hızlardan biri. Youtube’da sayfa silinme hızına ilişkin istatistik veri olmadığından dolayı, yalnızca artık ilginin bittiğini biliyoruz ve söyleyebiliyoruz. Yani, pratikte bundan sonra limit sıfır aranacak oldu bu başlık.

Oysa gelecekbilim başlığı, yaşadığım sürece inişli çıkışılı (kimi sık frekanslı senkoplu) artmayı sürdürecek. Yalnızca ben yazdığım için değil, artık o konu insanların zihinlerine, daha çok da bilinçaltlarına işlendiği için.

Ara bir ilginç örnek: ‘Cotard Sendromu’ (oldukça sapa sapa) başlıklı metnim, 5 yıl boyunca pratikte 0 kez bakıldıktan sonra, bir biçimde 1 ayda 100 kişiyi topladı, sonra yine istop etti.

Wikipedia istatistiklerinden biliyoruz ki ilk 5.000 aranan konu içinde, bilimsel ve (popüler olanlar haricinde) sanatsal konu sayısı pratikte 0.

Keza blog sitelerinde yayınlanan arama motoru ve arama sözcüğü istatistiklerine göre, Türkiye’de aramada en çok ödev konusu ve sonra da açık ara farkla moda konular gelmekte. (Seks ise Dünya’da ve Türkiye’de her daim ‘top’ konu.)

Demek ki bilginin internetteki salgınbilimi için nasıl bir model kurabilirmişiz?:

İlgi çekici arama sözcükleri kullan.

Gündem konularını işle. (Gündemle ilgili olsa bile, kuramsal konuları okuma pratikte 0, en azından ülkemizde böyle şimdilik.)

Ya da sapa bir konu elindeyse, onu yavaş yavaş yay. 0 sonucu bile kazanç say, kazanılan her epsilonu fazladan bonus say.

Tüm bu bilgileri kaydet.

Gelecek için veri tabanı olsun.

Ben de öyle yaptım zaten.