Perşembe, Nisan 26, 2018

2001-2020: Yanlış Kullanılan Sözcükler: Greed: Hırs, Açgözlülük, Oburluk


Sözcüklerin belli zaman dilimlerinde belli anlamları içermesini veya içertilmesini olağan karşılıyoruz. Olağan karşılaşamadığımız durum; sözlüklerin de olumsuz semantik katkısıyla, sözcüklerin birbirine karşıt, birbiriyle ilintisiz anlamlar içermesi.
Burada 1 sözcük ve 3 anlam var. 3 anlamın birbiriyle hiç ilgisi yok.
Hırs; gereksiz başarı merakıdır. Yenme arzusudur. Başkalarını geçme isteğidir. Ancak, bildiğimiz sportif veya savaşçısal yenme / üstünlük sağlama da başka şeydir, hırs değildir, çünkü bir sporcu veya savaşçı maksimumdan biraz daha az hırslı olursa, daha çok kazanır ve başarır. Hırs ise, maksimum ötesini zorlama arzusudur.
Not: Hırs, maddi veya manevi epeyi alanda olabilir. Bu konuda ayrım yoktur yani.
Açgözlülük, tam da ‘karnım tok ama gözüm aç’ deyiminin karşılığıdır. Kullanmayacağı parayı istemektir örneğin. ‘Yeter’ diyememektir.
Oburluk ise, bildiğimiz obezitedir. Burada da semantik bir ayrım var: eskiden obezden de şişkolar vardı ve adı yalnızca ‘şişko’ idi. Şimdiki obez ise, bildiğimiz kilo-boy katsayılı / oranlı bir şey.
Not: Ancak, yine de bazı sporculardaki çok yüksek boy ve artı çok yüksek kilo için, hiçbir dilde uygun karşılık veya deyim yok, icat edilmemiş yani. Buradan da, terimlerin gereksinim için icat edildiği tezi biraz geçersiz kılınıyor, durumuna varıyoruz.
Genel bakarsak:
İlk 2 sözcük soyut, sonuncu 1 sözcük ise somut.
3’ü de duygu olabilir.
İlk 2’si kültürel, son 1’i ise bedensel olur bu durumda.
Bu durumda çıkışı sorusu şu:
Greed 1, greed 2, greed 3, mü?
Hırs, açgözlülük, oburluk mu?
Biz, hangisinin öncelikli olduğu önemsiz olarak, akademik ve tümdengelimsel olarak, sabit ve belli bir süre için kalıcı çözüm konulması taraftarıyız.
Yoksa, anlamsal belirsizlik doğar ve doğmuş da zaten.
(8 Nisan 2018)

Hiç yorum yok: