Pazar, Ekim 07, 2018

Okyanusya’nın Dünya-Sistemi’leşmemesi


Afro-Avrasya’dan oluşan asıl Dünya Sistemi, bir kara-kıta sistemi, deniz sistemi değil.
Okyanusya ise, tüm Yeryüzü’nde tek olarak bir deniz-ada sistemi.
Böylelikle Okyanusya, hem tanım olarak, hem de fiilen Dünya Sistemi’nin dışında kalmış gibi. Genel olarak öyle ama bir istisnada değil:
Okyanusya’ya en geniş coğrafi anlamda bakınca tam merkezde kalan Tayvan’dan başlayan, Madagaskar’a ve Hawai’ye giden, 20 bin kilometreden uzun bir emperyalizm hikayesi / tarihçesi.
Yalnızca deniz üzerinden gidiyor bu yolculuk.
Karşılaştır-karşıtlaştır: Vikingler’in karadan-denizden (aynı zamanda nehirden) ve batıdan doğuya yayılım örneği var, Orta Asyalılar’ın yalnızca karadan ve doğudan batıya yayılım örneği var. Bu ise, yalnızca denizden ve hem doğudan batıya, hem de batıdan doğuya bir örnek. Buradaki farklı parametre de bu ve Okyanusya’nın Dünya-Sistemi’leşememesinin temel nedeni gibi duruyor.
Ek: Okyanusya, kuzeyden güneye olan eksende, genelde tropik ve sub-tropik bölgelerde kalarak, bu eksende önemsiz bir yolculuk sağlamış oluyor.
(8 Ekim 2018)

Hiç yorum yok: