Pazartesi, Ekim 15, 2018

şeytanın galibi belli olan yarışa girme nedeni


Bu da, bir Ekşi Sözlük başlığı. Keyif verici. Ancak, her zamanki gibi eksi zekalı ve eksi bilgili yazarlar saydırmışlar da saydırmışlar, boşa sallamışlar da sallamışlar.
Konuyu açıklığa kavuşturalım:
Bugünkü Şeytan üzerinden Hristiyan teolojisi, mitolojisi ve kültürolojisi, Orta Çağ’ın ve onun gerçeklerinin ürünüdür.
Bunlardan biri de, Şeytan’ın kuyruklu, çatal mızraklı ve kırmızı oluşudur. İncil’ler resimli olarak falan vahiy gelmedi. Resim de ancak, Orta Çağ döneminde, ilkokul çocuğu resim düzeyinden bildiğimiz klasik yağlıboy figüratif resim aşamasına gelebildi de, Şeytan çöp adam çizimli olmadı. (Bu arada, resmin ancak 4.500 yılda tam-ifadeli-sanat olabilme özelliği de ilginç bir konu ama bunu tartışmanın yeri bu metin değil.)
Şeytan’ın Tanrı’ya yenilmesi de, Orta Çağ literatüründe epeyi ihlal edilen bir durum: Çünkü; 400’ler Kavimler Göçü, 800’ler Vikingler istilası, 1200’ler Moğollar istilası, 1350 veba salgını, Avrupalılar’ı bu Dünya’yı Tanrı’nın değil Şeytan’ın yönettiği düşüncesine sürüklemişti.
Dolayısıyla, Şeytan’ın Tanrı’yı yenmesi veya ona yenilmesi, tümüyle kurgusal / kurmaca öyküler toplamı olmakta, Kutsal Kitap metni sayılanlardakiler dahil.
2015-2020 kültürel momentinde, yine Hristiyan Dünyası’nda, Neil Gaiman’ın roman dizi / çizgiroman ‘Amerikan Tanrıları’sı ve çizgiroman / dizi ‘Vaiz’ ile, bu konuya epeyi ironik, grotesk ve marjinal yorumlar geldi.
‘Amerikan Tanrıları’nda 1 nolu tanrı (çokktanrılı bir dine ait olan) Odin, onun Şeytan’ı ve rakibi de (viral sosyal) medya kültü.
‘Vaiz’de ise; Şeytan da, Tanrı da, bir cehennem kaçkını tarafından öldürülüyor. Şeytan ölünce, boşalan cehennem krallığı tahtına Hitler (evet, bildiğimiz Hitler) oturuyor (ki bu da ‘Taht Oyunları’na bilinçsizce acaip bir gönderme, çünkü Beyaz Yürüyenler veya ejderhalar, Şeytan’a karşı hiçbirşey yapamazlar, en azından aynı Hristiyan mitolojisine göre: Yani bizim Hitler, hepiciğini şeyttirir). Bu kargaşaya da, Şeytan-Tanrı melezi bir ruh neden oluyor.
En önemlisi ise şu:
İnsanlar, ne Şeytan’a, ne de Tanrı’ya biat etmiyorlar.
400-1500 AB’si ile 2000 ABD’si arasındaki fark da bu:
İnsan türü; Şeytan’dan beter, Tanrı’dan da beter.
Ve bu, tarihte ilk kez böylecene ve tam olarak söylendi.
Ve bu; tarihöncesinde de, tarih içinde de geçerli olan somut bir realite idi ama öyleliği, hep inkar edildi.
+
Dipnot 1:
Tanrı, büyük ilk harfle yazılıyorsa, Şeytan da öyle yazılır, çünkü ikisi de bir diğerinin antitezidir, yani kategorik eşdeğerlilik sözkonusudur.
Dipnot 2:
Bu metni, serbest bırakılan ABD’li rahip Bronson’a ithaf ediyorum.
(13 Ekim 2018)

Hiç yorum yok: