Bu da,
bir Ekşi Sözlük başlığı. Keyif verici. Ancak, her zamanki gibi eksi zekalı ve eksi bilgili yazarlar saydırmışlar da saydırmışlar, boşa
sallamışlar da sallamışlar.
Konuyu açıklığa
kavuşturalım:
Bugünkü Şeytan üzerinden Hristiyan teolojisi,
mitolojisi ve kültürolojisi, Orta Çağ’ın ve onun gerçeklerinin ürünüdür.
Bunlardan
biri de, Şeytan’ın kuyruklu, çatal mızraklı ve kırmızı oluşudur. İncil’ler
resimli olarak falan vahiy gelmedi. Resim de ancak, Orta Çağ döneminde, ilkokul
çocuğu resim düzeyinden bildiğimiz klasik yağlıboy figüratif resim aşamasına
gelebildi de, Şeytan çöp adam
çizimli olmadı. (Bu arada, resmin ancak 4.500
yılda tam-ifadeli-sanat olabilme özelliği de ilginç bir konu ama bunu
tartışmanın yeri bu metin değil.)
Şeytan’ın
Tanrı’ya yenilmesi de, Orta Çağ literatüründe epeyi ihlal edilen bir durum:
Çünkü; 400’ler Kavimler Göçü, 800’ler Vikingler istilası, 1200’ler Moğollar
istilası, 1350 veba salgını, Avrupalılar’ı bu Dünya’yı Tanrı’nın değil Şeytan’ın yönettiği düşüncesine
sürüklemişti.
Dolayısıyla,
Şeytan’ın Tanrı’yı yenmesi veya ona yenilmesi, tümüyle kurgusal / kurmaca
öyküler toplamı olmakta, Kutsal Kitap metni sayılanlardakiler dahil.
2015-2020
kültürel momentinde, yine Hristiyan Dünyası’nda, Neil Gaiman’ın roman dizi /
çizgiroman ‘Amerikan Tanrıları’sı ve çizgiroman / dizi ‘Vaiz’ ile, bu konuya
epeyi ironik, grotesk ve marjinal yorumlar geldi.
‘Amerikan
Tanrıları’nda 1 nolu tanrı (çokktanrılı bir dine ait olan) Odin, onun Şeytan’ı
ve rakibi de (viral sosyal) medya kültü.
‘Vaiz’de
ise; Şeytan da, Tanrı da, bir cehennem kaçkını tarafından öldürülüyor. Şeytan
ölünce, boşalan cehennem krallığı tahtına Hitler (evet, bildiğimiz Hitler)
oturuyor (ki bu da ‘Taht Oyunları’na bilinçsizce acaip bir gönderme, çünkü
Beyaz Yürüyenler veya ejderhalar, Şeytan’a karşı hiçbirşey yapamazlar, en
azından aynı Hristiyan mitolojisine göre: Yani bizim Hitler, hepiciğini
şeyttirir). Bu kargaşaya da, Şeytan-Tanrı
melezi bir ruh neden oluyor.
En
önemlisi ise şu:
İnsanlar, ne Şeytan’a, ne de
Tanrı’ya biat etmiyorlar.
400-1500
AB’si ile 2000 ABD’si arasındaki fark da bu:
İnsan türü; Şeytan’dan beter,
Tanrı’dan da beter.
Ve bu,
tarihte ilk kez böylecene ve tam olarak söylendi.
Ve bu;
tarihöncesinde de, tarih içinde de geçerli olan somut bir realite idi ama öyleliği, hep inkar edildi.
+
Dipnot
1:
Tanrı,
büyük ilk harfle yazılıyorsa, Şeytan da öyle yazılır, çünkü ikisi de bir
diğerinin antitezidir, yani kategorik
eşdeğerlilik sözkonusudur.
Dipnot
2:
Bu
metni, serbest bırakılan ABD’li rahip Bronson’a ithaf ediyorum.
(13 Ekim 2018)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder