...
şunlarmış. Ümit Kıvanç Max Fisher’den aktarmış:
“Eğer
tarafların kararlı ve güçlü dış destekçileri varsa, bu, savaşı uzatan bir etken
haline geliyor.
...
İç savaşların
uzamasına yolaçan bir etken de, birden fazla tarafın çatışıyor olması.
...
çatışmanın
ağır sonuçlarını bizzat yaşamayan birileri işin içindeyse çatışma uzuyor.”
Çok çok
eksik bir panorama.
Asıl sorular
şunlarb
Savaşı
çıkaranlar kimler. Savaştan maddi ve manevi çıkarı olanlar kimler, savaşta
doğru dürüst savaş matığı var mı, yokas durum saçmalık silsilesi mi?
Sonuçta,
1. Dünya Savaşı bile 4 yıl sürdü hepi topu. Bu, makro savaşlar daha çabuk biter
demek değil, daha çok enerji harcar demek.
Bazı
savaşlarda 2 taraf da yitirir.
Bir de
şöyle durumlar:
Hindistan-Pakistan
savaşı, ayrılmı, Batı-Doğu Pakistan savaşı, ayılma, Bangladeş durumu da var.
Bangladeş’i fıştıklayan Hindistan, çünkü Bengalce Hindistan dili ama yine
Hindistan dillerinden Urduca-Hinduca ortak dil. Hinsidtan-Pakistan ikilisinde
dil aynı, din ayrı; Pakistan-Bangladeş ikilisinde dil ayrı, din aynı.
Bu, savaş
nedenlerinin belil olduğu durum yine de.
İslam
tarihinde; Şii, Sünni, Harici, vd ayrımları ve dizisi, tam Muppet Show dizisi.
Kimse, güp güp demiyor da, manevi neden arıyor. Kimse, eşkiyalar Müslüman
olursa, din de haydutlaşır, demiyor.
Devamında,
kabile ve aşiret savaşlarının nedeni olarak kimse, ‘komşunun tavuğunun
gıdaklaması, komşuyu kızdırdı’ demiyor.
Kaldı ki
nedensiz savaş da var:
2015’te 350
ABD’li 1.400 ABD’yi öldürünce de bu savaş. Keskin nişancı, yalnız kurt, psikopat
savaşı ama savaş.
2 uçak
2001’de İkiz Kuleler’i indirince de bu savaş, silahsız savaş ama savaş.
Nedensiz
savaş, bir bakıma (klasik) kuralsız savaş da demek. Kaldı ki koskoca 20. Yüzyıl
3. Dünyalılar’ın gerilla savaşları ve kazanımlarıyla geçti. Gerilla savaşı
gayrınizami (kiralsız / düzensiz) savaş sayıldı.
İç
savaş, mikro savaş demek. 50’den 250’ye çıkan devlet sayısında, makro ve Dünya
savaşlarının yerini, iç / mikro savaşlar alır doğal olarak. Zaten kabileliler
ve aşiretliler için Dünya ufku, 1 kilometredir veya 40 metre kare Almanya’dır.
Dolayasıyla
bu onkat, engizisyon-rönesans salınımlarının daha farklı bir dışavurumu olarak,
iç-dış savaş salınımı olarak tarihe kaydediliyor.
Çıkış:
Kıvanç’a
şerh:
Tüm
aydıncıklarımız gibi o da, ağaca bakmaktan, ormanı 40 küsur yıldır göremiyor.
(27 Eylül 2016)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder