Dünya
Sistemi, tarihte askeri, siyasi, iktisadi siklusluluk öngörüyor ve modelliyor
ama bilim, sanat, düşün için bir şey söylemiyor: Onları üstyapısal ve manevi
uygarlık sayarak gözardı ediyor.
2021-2040
arasının iktisadi, askeri, siyasi gidişatını yazdık. Bizden başkası yazmayacağı
için de, bilim, sanat, düşün 2021-2040’ı da yazmayı deneyelim.
Bilim:
Kozmoloji
ve fizik olarak bilim, 100 küsur yıldır, Einstein-Heisenberg-Planck
trilemması ile bloke edilmiş durumda.
Matematik
olarak bilim, topolojinin yine 100
küsur yıldır yeni matematik alanı olarak yükseltgenememesi ile bloke edilmiş
durumda. Bu önemli, çünkü 5 bin yılda hepi topu 5 alan var: Aritmetik, cebir,
kalkulus, mantık, geometri.
Canlılık,
zeka tam olarak tanımlı değil. Bu da, meta-bilim
sorunsalı.
Sanat:
Sanat,
çizgiromanla, diziyle, çapraz medyayla aldı başını gidiyor. VR ve holografik
sinema yolda.
Mimari
kendini yok etti.
Moderns
dans ve etno-caz olarak müzik kendini 1985’te durdurdu.
Tiyatro,
(global kültürel bürokrasi iktidarı ITI ile) modern dansı durdurarak, performans
sanatlarını durdurdu.
Görüldüğü
gibi, bu trilemmalama veya epistemik
duvarlama sorunu, bilim kadar, sanatın da başında bela. Ancak sanat,
disiplini ve zorbalığı daha rahat bozan bir epistemik alan.
Düşün:
Heidegger’in
kendi ontolojisi ve metafiziği üzerinden, negatif egzistansiyalizme değil de,
faşizme varması, en büyük tarihsel ironilerden biri. Dünya’nın Heidegger’i
değil de, Sartre’ı seçmesi ise zavallılık.
Görüldüğü
gibi, okyanustaki adalar gibi dağınık, bilim, sanat, düşün alanları.
Sorun;
bunların bireysel olarak icrası. İktisat, askeriye ve siyaset kitle ile icra
ediliyor ve istatistik yasaları işliyor.
Demek
ki ara değerler eklenmeli haritaya.
Ancak o zaman bütüncül bir bilgi
tasarlanabilir bu konuda.
Soru
kipi:
Buradaki
epistemik ara değer, gündelik yaşamın kültürolojisi mi, popüler kültür mü?
Çıkış:
Bu
konu, daha yazılacak. Boşlukta kalsın bu kezlik.
(23 Eylül 2019)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder