Salı, Mayıs 30, 2017

Birinci Cumhuriyet'in Edebiyat Bilançosu

Birinci Cumhuriyet, 1923-2013 arasında tanımlı bizim bakış açımızdan.
Osmanlı’dan devralınıp süregelenler dışında, bizim için 1. Cumhuriyet edebiyatı 1940 kuşağı ile tanımlı. Onlar da, 1910-1915 doğumlu ama bilinç gözlerini Cumhuriyet’e açmışlar, Osmanlı’ya değil. Bunda köy enstitülerinin payı yüksek. Kültürel ortam ve toplu bilisizlik demek bu.
Memet Fuat, Fethi Naci, Semih Gümüş, Feridun Andaç dörtlüsü için yazdığımız eleştiri metninin belirttiği üzere, 90 yıllık dönemin kabaca son 50 yıllık dönemi, 25’er yıllık, biri toplumcu, biri şeyselleşmiş 2 dönem gibi ele alınabilir. Bu şeyselleşmeyi Batı da, sanatın ve kültürün hemen her alanında yaşıyor. Yarı kapalı özgürlükten vassallığa, vassalıktan da tam sömürgeliğe uzanan bir yolda, batılılaşma ve tanzimatlaşma buralara kadar vardı.
Türkiye’de 1975-2000 doğumlular hiç-olmamış-olmayacak kuşak olarak tarihe geçti. Çukur bile değiller. O kadar berbat yani.
İşte, onların ürettiği ve tükettiği yazın da bu oldu.
Ot-Kafa çizgisindeki yazın, tam da onları simgeler.
Ancak, Dünya’sal, AB’sel, ABD’sel olanlar gibi, alaturka duvarlar da çatladı. Her zamanki gibi, milyonda 1-5 kişi tao’yu yürüyüp gidecek.
Diğerleri ise, tarihin kuburuna gömüldü çoktan.
Sözünü ettiğimiz 25-30 milyon kelle. Yaptıklarından tümüyle kendileri sorumlu. Toplama kampına konmayı hak ettiler çoktan.

(28 Mayıs 2017)

Hiç yorum yok: