‘Portreler’
kitabı için seçtiği adların bazıları uygunsuz, örneğin Emre Kongar. Dördüncü
sınıf bir aydın-cık bile değil o. Bir aydın zaten değil.
+
1950
doğumlu biri için, adı beni garipsetti (belki babası öz-Türkçe’ci idi). Başta
onu 1955-1960 doğumlu sandım.
+
Dili de
Ulus Baker dili gibi, yamru yumru, eksik, delikli.
+
İkinci ‘Birikim’
çizgisinin Ulus Baker ve Kurtuluş Kayalı gibi adları içermesi, koyunun
bulunmadığı yerde keçi Abdurrahman Çelebi, önermesini akla getiriyor.
+
‘Portreler’,
Cemal Süreya’nın ‘99 Yüz’ünün yanına bile yanaşamamış ki onu eksik dilli ve
eksik mantıklı bulurum. Bu, ondan da geriye düşmüş ve kitapta o kitap da
alıntılanmış.
+
Kayalı’nın
dil üslubu, tuhaf bir biçimde ‘Ot’ / ‘Kafa’ dergileri çizgisinde. Kendisi daha
1989’da öyleymiş ama bu çizgilerin mucidi Metin Üstündağ da o tarihte de
öyleydi, yani bugünkü çizgisindeydi. O zaman internet yoktu, böylelikle dil
dejenerasyonunu internete bağlamanın boşluktalığı görülmüş oluyor, 1983-1989
döneminin sonucu yani.
Üstündağ’ın
dili mizaha sığabilir ama Kayalı’nın dili politikaya sığmıyor, dahası politika
o dile sığmıyor.
+
Kayalı’nın
mizahla da ilgilenmesi önemli ama Ali Ulvi portresi, hem eksik dilli, hem eksik
niyetli, hem eksik karikatürlü olmuş. Hiç olmazsa, o sağken onunla yazılı
söyleşi yapabilirmiş.
Not 1:
Ali Ulvi hakkında yazmayı çok istedim. Kendisinin karikatürle ilgili
düşüncelerini bilmediğim için konu hep boşta kaldı. Ancak, Kayalı’nın
alıntıladığı, Ulvi’nin yazısız karikatürü yeğlemesi tezi, Ulvi açısından
tabansız / dayanaksız durumda savunulmuş: Sam Amca yazısız karikatürü
gizli-metinli değil, art-okumalı sayılsa gerek. Ulvi’nin yazısız karikatür
tezi, Ara Güler’in yazısız fotoğraf tezi gibi havada asılı kalmış.
Not 2:
Ulvi’nin 55 yıllık retrospektifini homojen olarak içeren bir albüm bulursam, o
metni yazabilirim.
+
En çok
Yiğit Özgür’de somutlaşan, çok yazılı ama feci absürd metinli mizah, hem
bugünün Ot-Kafa çizgisindeki dergilerde var, hem de (üstelik pek becerilememiş
olarak) Kayalı’nın metinlerinde var.
+
Kayalı’nın
10 sayfada yazdığını ben 1-1,5 sayfada rahatça ifade ederdim.
+
Kayalı’nın
katılmayacağını sandığım aydın küfürbaz-negasyonu
anlayışı, onun muhatap oldukları için de, benim muhatap oldukları için de,
müstehak birer yaklaşım: Can Yücel yaklaşımı yani.
+
Yine de,
Kayalı’nın bu kadar çok negasyonlanacak bir deneme-eleştiri kitabı yazmışlığı
da takdire şayan bir durum.
Bir:
Kendi içinde tutarlı ve doğrultusu belli ki hemen hiçbir denemecimizin veya
eleştirmenimizin kalıcı bir doğrultusu olmamıştır, olamamıştır.
İki:
Kayalı’nın gösterdiği yönün tam tersine bakınca, doğru panoramayı görüyoruz.
İki
Buçuk: Yani Küçükömer’in, Ataç ve Tanpınar gibi nafile ve beyhude olduğunu, ya
da benim deyimimle başlayıp yarı yolda bıraktığını, ya da ‘Türk gibi başla ama
İngiliz gibi bitir’i görüyoruz yani.
+
Adamla
virgülleme anlayışımız bile beş benzemez. Onun virgül koyduğu yere ben
koymuyorum, benim koyduğum yerde o koymamış.
+
Kimse
ikna olmaz belki ama bence Kayalı sağcı. Çook saklı neo-Osmanlıcı. Epeyi
açıkseçik Tanzimat’çı. Birikim’sel muhafazakar ve bence ikinci ‘Birikim’
yazarlarının hemen tamamı öyle: Kastettiğim sol muhafazakarlık değil, sağ
muhafazakarlık.
+
Kayalı,
bildiğimiz temel bilimlerden bihaber. Marksist Annales Okulu’ndan ve Frankfurt
Okulu’ndan da bihaber. Genelde bihaber yani. Hiç olmazsa, doğu inerken batı
çıkar, batı inerken doğu çıkar, tekerlemesini bileydi. TC 2013’ten beridir
çıkışta ama AB-ABD batısı feci inişte. Bu da, tanzimatçılığı da, osmanlıcılığı
da, şunu da bunu da feci boşta bıraktı çoktan. Bu 1989 için de böyleydi, 2017
için de böyle. 1989 için boştalığı, 150 küsur yıllık ıskalama nedeniyleydi: o
kadar uzun sürede bir işi kıvıramamışsan, bir daha kıvıramazsın, kıvıramadın da
zaten.
+
Son
olarak söylemiş olayım:
Kayalı,
ne evrensel, ne global, ne de batılı bir aydın, doğuya feci batmış, kültür
feçesi bataklığında gırtlağı guruldayan biri.
+
Dipnot:
‘Güzellemeler’,
‘Edebi Dikmeler’ ve ’Küfürbaz Negasyonlar’da, 2010-2017 arasında, en az 75
alaturka aydını irdeledim. Bence çok bile. Ancak, birilerinin de o seçimi saçma
sapan bulabileceğine eminim şimdiden.
% 1-5
olumladığım kişi olduğunu imleyeyim burada. Bence çok bile.
(12 Mayıs 2017)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder