Bizce
hayır. Henüz hayır.
Çin, bu
olanağa sırasıyla ve kademeli olarak, 2001, 2006, 2001, 2016 gibi 5 yıllık
zaman dilimleriyle fırsat buldu. Hiçbirşey beceremedi. Bula bula Yeni İpek Yolu
projesini buldu.
Yani
Çin, Kazakistan’dan batıya geçemiyor zihniyet olarak, 2.200 yıldır. Üstelik,
buna TC nezdinde 1999 gibi kalkışmışken.
En
önemli belirti şu, Suriye Savaşı:
“Takipte
kalmakta fayda olan bir diğer konu da, Çin’in Trump’ın Suriye’den çekilme
kararına vereceği tepki. Ben bu yazıyı yazarken henüz Çin devletinden ya da
Çin’in resmi sesi yerine geçebilecek gazete başyazarlarından bir yorum
gelmemişti.”
Çin,
Türkiye’ye savaşın yedinci gününde tepki verdi. 7 gün sustu ama. Süper güç
böyle yapmaz. Ha, Trump gibi günde 3 kez takla da atmaz, ayrı konu.
+
Metinde
üzerine gidilmemiş ama Çin, ABD ile uluslararası ticaret, yeni vergiler veya
ambargo konusunda iyi baş etti.
+
“ÇKO,
Leninist parti-devlet örgütlenmesi içinde bir geleneksel orduydu. Merkez Askeri
Komisyon altında askeriyenin sivil kontrolü ÇKP ve hükümet arasında
paylaşılıyordu. Bunun sonucunda zaten kara kuvvetleri ağırlıklı profesyonel bir
ordu olan ÇKO’nun hantal bir bürokrasisi de vardı. Kapitalistleşme döneminde bu
bürokrasi yolsuzluklarla yıpranmıştı. Üstelik ÇKP’nin orduyu 1989’da Tiananmen
hareketini bastırmaya çalışmada kullanması gibi örneklerde ordunun aidiyetinin
halka mı partiye mi olduğu sorgulanıyordu. Asker-sivil ayrışması ve ordunun mesleki
uzmanlaşmaya odaklanması için yıllardır çabalanıyordu. Xi Jinping, 2014 yılında
“sivil-asker bütünleşmesi” adını verdiği yeni bir politikayı tanıttı. Bu
politikanın amacı, Çin’in ordusunu ABD usulü asker-sanayi işbirliği sistemini
model alarak yeniden yapılandırmak.”
İşte tüm
doğuluların ortak hatası. Düşmanı batı gibi olmaya çabalamak.
ABD tipi
batı ordusu organizasyonu, ileri teknoloji anlayışı üzerinden, tam 35 yıldır
fiilen ve fikren iflas durumunda ve Çin bunu göremiyor.
+
“Buna
rağmen, Xinjiang’da son yıllarda dozu gözle görülür oranda artmış İslamcı
terörizm karşıtı güvenlikçi uygulamalar nedeniyle İŞİD militanlarının ve
ailelerinin akıbetinin bu konuda sıklıkla eleştirdiği Türkiye’nin eline
bırakılmış olmasına, Çin’in eninde sonunda bir yorum yapması olası.”
Çin,
terörizm konusuna bir türlü aklıselimle yaklaşamadı ama bun yapabilen büyük
veya küçük hegemon henüz yok ortada.
Ancak,
Hong Kong konusunda aşırı hatalı. Yangına benzin döküyor.
+
Çin’in
anlaması gerekenler şunlar:
Afrika’ya
istersen 1 trilyon dolar ver, onlar senin dostun olmaz. Yarın, artı 1 dolar
verene gider.
Uluslararası
yönetim veya süper güç olma, tatlı-sert bir şey. Her iki tarafa da fazla
yanaşmayacaksın.
En
önemlisi de:
Çin,
başkasının şeyiyle gerdeğe girdi. Vietnam’daki ayda 25 dolarlık asgari ücretli
fabrikanın, robotlar daha ucuz olduğu için kapatılması sorunu, Çin’in aynen
başında. Er veya geç bunu yaşayacak. Ki zaten artık gerektiği kadar büyüyemez
aşamaya vardı.
Yani:
Çin,
ancak Pasifik gücü olur. O da bayağı
büyük bir güç olmak demek.
Yani:
Batıya
değil, doğuya gitmek gerek. Oradan zaten batıya varılır. Japonya öyle yaptı.
(16 Ekim 2019)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder