Pazartesi, Ekim 28, 2019

Yetvart Danzikyan: Suriye’de Meksika Açmazı ve/ya Triello


“'Meksika Açmazı' dediğimiz durumun gerçek ya da orijinal adı 'Mexican Standoff'. Hani filmlerde ikiden fazla kişi birbirine silah çeker ve durum kilitlenir ya. Ona sinema literatüründe “Mexican Standoff” deniyor. Bir tür, kimsenin ileri ya da geri hareket edememesi durumu. Ya herkes silahını bırakıp 'açmaz' öncesi duruma dönecek ya da herkes silahını ateşleyecek ve… Tabii bir üçüncü seçenek de o vaziyette saatlerce beklemek, aralarından biri yorulana kadar.”
Bu, köşe yazarının durumu algısı.
Ancak triello pek öyle değil:
“Mr. Yıldır’ın seçenekleri:
“Mr. Yıldır’ın seçeneklerini inceleyelim. Mr. Yıldır önce Mr. Doğan’a nişan alır. Eğer isabet ettirirse, ateş etme sırası Mr. Bahçe’ye geçer. Mr. Bahçe’nin artık tek rakibi kalmıştır, o da Mr. Yıldır’dır ve Mr. Bahçe mükemmel bir nişancı olduğundan Mr. Yıldır öldü demektir.
Mr. Yıldır için daha iyi bir seçenek, Mr. Bahçe’ye ateş etmektir. Eğer vurmayı başarırsa, bundan sonraki atışı Mr. Doğan yapacaktır. Mr. Doğan üç atıştan ancak ikisini tutturduğu için, Mr. Yıldır’ın hayatta kalma ve Mr. Doğan’a ateş edip belki de oyunu kazanma şansı mevcuttur.”
Bir: Nüanslar önemli.
İki: Mesafe önemli.
Üç: Silahşörlerin vurma yetisi önemli.
Dört: Atış hakkı sırası önemli.
Beş: Kişisel tercihler önemli. Bu 3 kişi birbirini daha önceden tanıyorsa, seçim baştan belil olabilir, çünkü biri, özel birisinin ölümünü kendi ölümü pahasına istiyor olabilir.
+
Gelelim Meksika pozisyonuna:
3 adam birbirinin burnu dibinde birbirine silah doğrultmuştur. Vuramama şansı yoktur. İkinci atış şansı olabilir de, olmayabilir de.
Gelelim Suriye’deki pozisyona:
“Suriye’deki durumu, beş gün öncesine kadar böyle tarif etmezdim.”
Biz başından beridir öyle tarif ettik ama.
Kilitlenme durumu.
Zaman 6 yıl.
Taraflar sürekli değişiyor. Saf değiştirmeler gırla.
Triello değil, poliello var, 150 kabile var çünkü. 5+ ülke var çünkü.
Bizi ilgilendiren asıl durum şu:
Bu, tüm savaşçıların öleceği bilgisayarsal savaş oyunlarının bir önceki aşamasının bu olması.
Yani, oyunda kazanan başından beridir yok, olması olasılığı da hiç olmadı. Çünkü, 1980-2020-Afganistan örneği var ortada.
Bu durum, makro değil, mikro ama.
Bunlardan 1 değil, çok sayıda var ama.
3. Dünya Savaşçıkları bu demek yani.
Kısa vadede, bu 4. Dünya’yı gömer, 1. Dünya’yı yaşatır, uzun vadede tersi olur.
Türkiye hala 3.-3,5 Dünya ama.
La Fontaine fablındaki yarasa yani.
+
Bağdadi’nin öldürülmesi şah-mat adımı olsun diye yapıldı.
Ve hiçbirşey değişmedi.
Başa dönmek de yok.
Ölü ve göçmen limit sonsuz. Suriye, bir daha Suriye olamaz.
Bu açıdan bakınca, oyun ne triello, ne de Meksika pozisyonu.
Irak tam öyle olamadı ama Suriye tam öyle oldu:
3. Dünya Savaşçıkları’nın bir proto-modeli.
Tamam, tüm savaşlar saçmadır ama bu savaşçıklar baştan saçma.
Neden yok, sonuç yok, kazanç yok, kazanan yok, sonul adım yok.
Dön baba dönelim, hacılara gidelim, var.
(28 Ekim 2019)

Hiç yorum yok: