Salı, Mayıs 22, 2018

Bernard Lewis, Tarihçilik, Gelecekbilimcilik


Kendisi 102 yaşında vefat etmiş.
Düşüncesi:
“Ben tarihçiyim, peygamber veya peygamber soyundan biri değilim. Geçmişle ilgilenmeyi tercih ediyorum, gelecekle değil.”
Bunu bütün tarihçiler yapıyor, Dünya Sistemi’ciler bile.
Bir sistem kuruyorsun. O sistem diyor ki 400 yılda 1 kaos. Hesap yapıyorsun, 2000’den sonrası kaos siklusu çıkıyor. 2001 sonrası Dünya’yı 18 yıl izlemişsin. 18 yıllık gelecek / gelecekbilim, olmuş geçmiş / tarih / geçmişbilim, sen hala vırvır ediyorsun. Olacak şey mi bu?
İkincisi de ünlü oryentalizmi:
“Adını demokrasi olarak koymak istemiyorum, ancak Arap topraklarında daha liberal, daha açık bir siyasi ve toplumsal sistemin oluşması için verimli bir ortamın hazırlanıyor olduğunu düşünüyorum.”
Bu ne şimdi?
1 milyon ölü, 6 milyon göçmen. Sonra da:
“Daha liberal, daha açık bir siyasi sistem.” O koloniyalizm günleri 100 yıl geride kaldı, özellikle de bir İngiliz için: Onların gücü artık ancak Arjantin’e yetiyor.
Asıl önemlisi, bir tek Arap kralın yerinden oynatılmamışlığını görmezden geliyor onlar gibileri.
Bizim Halil İnalcık da öyleydi, en yeni bilgisi 60 yıllık falandı. Dahası bildiğimiz cahil, ötesinde bilmediğini bilmez idiler. 1947 tarihli Dewey sikluslarını İnalcık da bilmeliydi, Lewis de, işleri bu, bunun için beslenmişler.
Bunlarınki, sömürge valisinin entelejensiya danışmanı rolü. Sömürüyü, katliamı rasyonalize edecekler illa ki.
Oryentalizm, Ortadoğu için icat edilmiş bir düşünce-oyuncak idi. Petrolün ağırlığı, % 100’den % 50’ye inince, anlamı kalmadı.
Lewis ve İnalcık gibilerin de rolü bitti, sağdan çıktılar Atay hesabı.
(22 Mayıs 2018)

Hiç yorum yok: