İlk
öykü, 1986 tarihli.
Polonya
yapımı dizi, 2002 tarihli.
Oyun ve
İngilizce roman, 2007 tarihli.
Dizi,
2019 tarihli.
Yani,
çapraz medyalık açısından biraz karışık bir öykü.
Öncelikle,
ana akım İngilizce çizgisinin dışındalığına bakalım:
+
Netflix
nedense böyle bir çizgiyi seçti.
Eskiden
ABD dizilerinin sonu, 3. Dünya ülkeleri için, farklı sonlarda çekilirmiş.
Netflix’in
çizgisi de, o da bildiğimiz kültürel
hegemonyacılık ile ilgili bir şey.
Ticari
açıdansa, Netflix’in Türkiye’de yabancı dizilerinin Türk dizilerinden daha çok
seyredilmesi durumunun gösterdiği gibi, internet televizyonculuğu, enternasyonel
/ global kültürlü kalmak durumunda. Ticari açıdan böyle yani.
+
Çapraz
medyanın ilk momentinin zayıf kalması durumu:
Tuhaf
ama Gaiman bile, İngilizce çizgide olmasına karşın, biraz da onun hayal gücüne
teknoloji az geldiği için, 1995 yapımı, ilk Gaiman öykülü dizi (Neverwhere),
çok zayıftı.
Not:
Netflix o zaman olsaydı, acilen bu diziyi yayın listesine alırdı. Tutar mıydı?,
ayrı konu.
+
Polonya,
metafizik çizginin 20. ve 21. Yüzyıl temsilcisi durumunda gibi.
Bu, akla
Boyalı Kuş’taki (Kosinski) orman metafizik ortamını akla getiriyor. 1940
tarihinde orada büyücü kadın bile
varmış.
Eknot:
Sanırız, Lem’in Solaris’i bu türden bir metafizik okumaya tabi tutulabilir.
Sonuçta, Boyalı Kuş’taki orman-canlı
gibi, orada da gezegen-canlı var.
+
Ancak bu
büyülü atmosfer, Polonya yapımı dizinin açıkça gösterdiği gibi, teknolojik
yaratıyla desteklenememiş.
Şerh:
Biz, Polonyalılar’ın o teknolojiyi ödeyecek parayı bulamadığını değil, o
teknolojik yaratıyı çok daha basitçe ve çok daha ucuzca yaratabilmeyi akıl
edemediklerini düşünüyoruz. Çünkü Withcer’de o denli karmaşık hayal alemi yok.
+
Çapraz
medya dizisi, sanat açısından bakınca; öykü, roman, oyun, grafik roman, dizi
biçiminde gitmiş görünüyor.
Filminin
de er veya geç geleceğini tahmin edebiliriz.
+
Bir
yazarın, özellikle Dünya’nın ana akımının dışındaki bir yazarın, 30 küsur yıl
sonra keşfedilmesi acı ve ironik bir süreç. O kadar sağ kalamayabilirdi.
+
Sonuç:
Withcer,
Assassin’s Creed’in kendini geriletmesiyle, global bir no’lu çapraz medya
olmuştu. O da, bu son diziyle kendini geriletti, alan boş kaldı.
(24 Aralık 2019)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder