AB sanat
sineması 1985 gibi zirve yapmıştı. Zirveyi geçerken, artık ABD’li yönetmenleri
de işin içine katmaya başlamıştı. Bugün ise global bir sinema orjisi var her
yerde. Düşünün ki Bolywood, İstanbul’da geçen seri macera filmleri çekiyor.
O
zamanlar, yani 1985 gibi, 30 yaşındaki yönetmenler ilk filmleriyle Cannes’a
giderlerdi.
ABD’den
3 as çıktı şimdiye dek:
Spike
Lee, Jim Jarmusch ve Quentin Tarantino.
Bunlar,
şimdiki 55-60 yaşlarıyla, yolun ve sinema yaratıcılığının sonuna gelmiş ve
hafiften uzatmalara geçmiş görünüyorlar.
En
sağlamı Lee çıktı. (İlk filmi olan) ‘Do the Right Thing’den en son filmi olan
‘Chi-raq’a kadar, Afro-Amerika çizgisini çok iyi korudu. ‘Chi-raq’, daha
gösterime çıkmadan siyahları birbirine kattı.
Not:
‘Chi-raq’, klasik Antik Yunan oyunu Lysisrata’nın, günümüz ABD’si Chicago’sunda, lakabı ‘Chi-raq’
(Chicago + Iraq) olan bir zenci gettosunda kadınların, erkekler silahı ve
öldürmeyi bırakana kadar, onlarla yatmama grevini anlatan versiyonu: İroni had
safhadan da öte. 2.500 yıl ve hala konu taze. Erkekleri inciten ve kızdıran da
bu zaten: Hala öküz olduklarının yüzlerine vurulması, bizim Diyanet ile
‘nigger’ gettosu erkekleri, hala aynı yani.
Jim
Jarmusch, tam anlamıyla sinemasal yolunu yitirdi. % 75 verimli ‘Stranger than
Paradise’dan sonra, hiç % 50 verimin üzerine çıkamadı.
En
ticarisi ise Tarantino. Tam bir apartıcı. Ortalığı birbirine katan, ‘Rezervuar
Köpekleri’ tümüyle intihal.
En son
8. filmi ortalıkta. İlkinden sonuncusuna Tarantino, yerlerde sürünen filmler
yapıyor ama satıyor, yani pazarlıyor.
‘Hateful
Egiht’in 120 dakikasının 60. dakikasında kapattım. Hem de beleş film seyrediyor
olarak.
Seyirciyi
aptal yerine koymuş resmen ve aslen kendi salak.
Film %
50 verimin üstünde o un / yağ / şeker // senaryo / oyuncu / metan ile o helva /
film, % 500 olmalıydı. Yani, herşey var ama yönetmen yok, yok değil bile, eksi
var. Ama amacı, negatif egzistansiyalizm
değil.
Yani:
30 yıl
sonra 3 Yanki Auteur Ası, sıfıra
bıfır elde var sıfır noktasına varmış vara vara...
Dipnot 1:
En tuhafı,
bundan 30 yıl öncesinde bile, koca
kafalı çocuk irisi gövdeli Tarantino’nun insanları nasıl kazıkladığını
anlamak zor. Demek ki insanlar, kazıklanmak istiyorlarmış.
Dipnot
2:
‘Hateful
Eigiht’in notu, olsa olsa % 10-20 olur ama o da bu malzemeyle % 1-2 eder ama
kopya olup olmadığını henüz bilmiyoruz. Kopya ise 0, ‘Rezervuar Köpekleri’nde
olduğu gibi, kopya bile çekememişse eksi 1 veya daha çok eksi, çünkü ilk
kopyası değil olacak o zaman.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder