Pazar, Ocak 24, 2016

Tarih Dersleri: Avrupa MS 500-1500

Bu dönem Avrupa için Orta Çağ olarak kabul edilir.
Ancak, gözden kaçan veya gözardı edilen epeyi gerçek vardır bu dönemle ilintili olarak.
(Batı) Roma, adıyla anılan Roma Hukuku’nu yazıya geçirmemişti. O işi, İtalya’yı işgal eden ve Roma kurallarını alan barbarlar yaptı.
Avrupa’nın hristiyanlaşması, aynı zamanda alfabelileşmesi oldu.
Her ikisi de zorla yapıldı. Evet, halklar yazıya direndi ve hala da direniyorlar, bakınız 2015’teki yazısız 5.000 halk.
Danca MS 1000’de yazıya geçti, Letonya 1500’de Hristiyanlık’a geçti. Yani bu 2 süreç, tüm Orta Çağ / milenyum boyunca sürdü.
Orta Çağ’ın bu kadar uzun sürmesinde, 400 Kavimler Göçü, 800 Viking istilası, 1200 Moğol istilası çok etkili oldu. 1350’deki veba salgını bir biçimde, çıkışı 1500’e almış oldu. Oysa imlediği çıkış, 400 yıllık bir makro-siklus ile 1750 ki o da bir çıkış oldu zaten.
Bu dönemde Antik Yunan kültürü, Avrupa’ya düşman Müslüman Araplar’dan ve az dost Hristiyan Süryaniler’den geldi.
İlk engizisyon 1100 gibi erken tarihlidir ve birden çok (yerde ve zamanda) engizisyon ve rönesans vardır.
Antik Yunan kültürünün ilk yasaklanışı da aynı tarihlidir.
O zamanki Hristiyan mezheplerinin hemen hiçbiri bugün yok.
Avrupa’ya egemen olan Katoliklik, asıl Hristiyanlık değil.
Papaların kral tayin ettiği vaki bu dönemde.
Hristiyanlık’ta Nordikler’in Hristiyan oluşu ile katolik-protestan iç savaşı aynı döneme raslar. Yani bu açıdan bakınca Nordikler, hiç Katolik olmadı.
Katolik-Ortodoks, Osmanlı-Avrupa, eski SSCB dönemindeki Batı-Doğu Avrupa ayrımları, hep aynı coğrafi çizgide yer aldı. Bu dikey çizgi, aynı zamanda Asya’dan gelen MÖ 150, MÖ 550 MÖ 1200 batıya çıkışlarının (istilalarının) Avrupa’daki durma çizgisidir de.
Germenler, Roma’ya hiç boşun eğmediği halde, ilk kurdukları devlete Roma-Germen adını verdiler.
İspanya’nın nüfusu, 650-1450 arasında hiç artmadı. Dolayısıyla bu veri, bir Endülüs rönesansını imlemiyor.
Yani:
Yeniden fethi de, engizisyonu da, Haçlı Sefer(ler)i’ni de yaratan en önemli faktör, Müslüman istilası olmakta. Batı’da Fransa ve Doğu’da İsviçre’den söz ediyoruz ve bu 2 ülke komşu.
Dolayısıyla Avrupa, 1500-1950 arasındaki koloniyalizm zulmü için, yeterince dürtüye sahipti.
Çin’in Orta Çağ’ı da 1500-2000 arasında 500 yıl sürdü.
Araplar’ın Orta Çağ’ı 1100-200 arasında sürdü ve 2100’de biteceğe de benzemiyor.
Hindistan’ın Orta Çağ’ı da 1100-2000 arasında sürdü ama 2100 gibi bitmiş olacağa benziyor.
Amerikalar’ın İspanya’sal Orta Çağ’ı 1500-1900 arasında sürdü. 2100’de Brezilya rönesansı yüksek olasılıkla umuluyor.
Yani Avrupa, Dünya’yı ilk kez reel anlamda globalleştirdi ve dünyasistemileştirdi. Bu bir rönesans değil ama Orta Çağ / engizisyon ardışığı sonuç, o kesin.
Rönesanslar ve engizisyonlar dışında, tarihte uzun sakinlik dönemleri var. Bunu geleneksellik deniyor. Savaş ile bunu bozmuyor.
Avrupa 1950 ve sonrası, engizisyon olmasa bile, kesin rönesans değil, aşırı bir statiklik dönemi ve AB o statik barıştan memnun.
Yani Avrupa Orta Çağ’ı Avrupa koloniyalizmini getirdi ve o da AB’yi bitirdi.

1.500 yıl özeti bu. Nokta.

Hiç yorum yok: