Bir
haber:
“Google,
2004 yılında taradığı kitapların belli kısımlarını internetteki veri tabanında
aranabilir şekilde paylaşıma sokmaya başlamış, Authors Guild de 2005'te şirketi,
kitapları yazarlarından izinsiz tarayarak, telif haklarını ihlal ettiği
gerekçesiyle dava etmişti.
Ekim
2015'te Yargıtay 2. Daire’si, taranan yaklaşık 4 milyon kitabın kısıtlı
bölümlerini internet ortamında paylaşmasının kamu yararını gözettiği
gerekçesiyle Google lehine karar vermişti.”
Yorumlar:
Sevindim.
Şirketin
yaptığını da, hem sevimsiz, hem ikiyüzlü buldum.
Öncelikle:
Akademik
araştırmalarda, bin sözcüğe kadar alıntı hakkı vardır. Ancak, alıntı yapılan
eserin uzunluğu dikkate alınmaz nedense. Bin sözcüklük bir eserden bin sözcük
alıntı yapmak başka, bir milyon sözcüklük bir eserden bin sözcüklük bir alıntı
yapmak başkadır. Kabaca bir oran da belirlenmeli uzun eserler için.
Sonralıkla:
Gelelim ticarete:
Bu
şirketler, çeviri ve telif hakkı süresi bitmiş eserleri basıp, parayla
satıyorlar utanmadan. Özellikle de ders kitabıysalar bunlar, malı götürüyorlar
beleşe.
Bir de
şu var:
Eskiden
internete kitapların içindekiler bölümü konmazdı, şimdi konuyor, Türkiye’de
değil ama. Bu olmadan bir kitabı almanın anlamı yoktu. Ki bu da, telif hakkı
geyiği nedeniyle yapılamıyordu.
Ayrıca:
Dünya’nın
hiçbir ülkesinde yazarlar, kitaplarından para kazanmazlar, şirketler
kazanırlar. Yazar % 10 kazanıyorsa, şirket % 30-40 kazanır ayrıca. Yazar,
kitabı yazdığı süre içinde bedavaya yaşıyormuş gibi, şirketin masraf bahanesi
vardır hep.
E ne
oldu sonuçta?:
Müzik
alanında gördüğümüz gibi, eserin bedavaya internete koyan oldu, kendi eserini
kendi satan oldu. Eleştirel basımlar dışında, bir yayınevinin bir kitaba
kattığı hiçbirşey yoktur. Bu işi de; hayrına, kamu yararına, kültür hizmeti
olsun diye değil, kar için yaparlar.
Google
kitaplar, Google çeviri, Wikipedia, Youtube, Imdb bilgi yaşamımızı değiştirdi.
On binlerce dolarlık hizmet bedavaya verilir oldu. Şirketlerin gözü de o parada
zaten.
Mahkemenin
kararının tam metnini bilemiyoruz ama dileriz, bundan böyle daha geniş alıntı
olanağı sağlanmıştır Google’a...
(17 Nisan 2016)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder