Kitap
nüshası: Adam Yayınları, Nisan 1996, 368 sayfa.
2000 örnekleme
yapılmış. Bizde bunlardan ilk 44’ünü örnekledik:
‘Kaçtırıldı’
olur, çünkü ‘kaçtırdı’ olur. ‘Kaçırtma’ başka şey, ‘kaçtırma’ başka şey.
‘Kaçtırma’yı, kaçabilen kişiye kaçma eyleminde yardım eden kişiye yardım etme
eylemidir. Bu da, finansörün veya tasarımcının eylemci ile başka kişiler olması
demektir. ‘Kaçtırıldı’ ise, ‘kaçtırma’ eyleminin edilgin kipidir. Türkçe’de
kulağa ters gelebilir ama doğru olsun ama kulağa ters gelsin.
“Erdemlik”
olur, “iyilik” gibi. “İyilik” ‘iyi olma’ ahlağı demek olabilir; “erdemlik”,
“erdem olma” demek olabilir ‘erdemli’ değil ama.
Asıl
bize ters gelen ve Aksoy’unda yanlış olarak kullandığı üzere, “Türkiye
Türkçe’sinde” olarak yazılır, ‘Türkiye Türkçesinde’ olarak değil. Türkçe, soyut
ve özel adlarda kesme imi kullanılır, çünkü özel adlarda kesme imi kullanılır.
Bu kesme
imi, özel bir tarih belirleyen biçimlerde de aynı kullanılır, “11 Kasım
2016’da” olarak yazılır örneğin, ‘Kasım’ da orada büyük yazılır yani. Gün veya
ay adlarının, genel kullanımı cins adıdır, özel ve belirgin kullanımı özel
addır. Ayrıca, “11 Kasım 2016’sal” için yazım kuralı türkçede henüz icat
edilmedi. Sıfat olunca, küçük harf kullanılır, ‘Türk insan’ olarak değil, ‘türk
insan’ olarak yazılır yani.
Devam:
“Güvencelik”
olur. Güvence için, bir kaparo yatırırsın, bu güvencelik olur, teminat gibi.
“Askercil”
olur, “insancıl” gibi. “Askersel”den farklıdır bu. “Askercil”, ‘askerce
duygulu’ (disiplinli, emir-kouma’lı histe) anlamına gelebilir.
“İyilemek”
olur, çünkü yollamak, “yollaştırmak” veya “yol yapmak” değil, ‘yola göndermek’
anlamına gelir. “İyilemek” de, “iyiye göndermek veya göndermek veya yormak”
anlamlarına gelebilir.
“Olasız”,
zaten “olalı”nın (mümkün’ün) karşıtı olarak, şu an sözlüklerde var.
Karıştırılan ise, “mümkün / muhtemel”, “olalı / olası” olmakta. Yani, “olasız”
(gayrımuhtemel) da var.
“Razılırlar mıdır?” da olur, “razı mıdırlar?” da olur.
Bgün de hala, her ikisi de kullanılıyor ama değişik kişiler herhangi birini
yeğleyebilirler.
“Yesyeni”
için ne yazık ki hala kural yok, çünkü sürekli yeni sıfatlar kuruluyor ama en
pekiştirmeli durumları hemen önerilmiyor ki zaten ADTK’nun çalıştığı falan yok
artık. “Yepyeni” olabilir, “yesyeni” de yani.
(29 Ağustos 2017)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder