Anarşizm Dersleri

Anarşizm, 180 yıllık tarihinde henüz herhangi bir devlet yıkamadı.

Ama; özerk, mikro ve/ya geçici olsa da, 3 kez devlet kurdu, yıkılmış devletler içinde devletler veya devletçikler.

Oysa; 5 bin yıllık tarihte 5 ila 50 bin devlet yok oldu veya edildi.

Devletler:

Ya, kendi kendilerini yok ettiler. Roma veya ABd gibi hegemonların yaptığı daha çok bu. Ya da başka deyişle, yıkılmaya olan kendi katkıları % 50 veya daha çok. İşin ironik yanı, bunu aslında hegemonluklarını daha arttırmaya zorlarken beceregeldiler.

Ya; hanedanlararası veya hanedaniçi çatışmalar nedeniyle, iktidar odağı değişmesi oldu. Hanedanlararası çatışmalarda, eğer yeni bir hanedan başa geçerse, yeni bir devlet kuruldu sayılageliyor: Selçuklu’dan sonra gelen Osmanlı gibi. Şerh: Bizim Anadolu Selçuklu Devleti dediğimiz şeye, kendileri ve tarih atlası, Konya Rum Devleti diyor ve bu, Türk ağırlıklı bir İslam devleti.

Ya; ciddi rejim değişiklikleri oldu: 1.-n. Cumhuriyet ayrımları, politik tarihte, yeni devletleri imler.

Not: Rejim değişikliği, krallıktan cumhuriyete gibi de olabildi.

Ya; n sayıda devlet birleşip, bir devleti yıktılar. Osmanlı için bu geçerli.

Ya; n sayıda devlet kendi aralarında dönüşümlü olarak uzun dönemler savaştılar ve sonunda hepten bittiler. AB için böyle oldu.

Not: Hala, sürekli bir iktidarı arttırma, alanı genişletme çabası sözkonusu ama sonuç tam tersi olmakta.

Öbür türlü bakılırsa:

Anarşistler, epeyi devletin ya 1 numarasını, ya da oligarklardan önemlilerini öldürdüler ama iktidarlar, baskılarını arttırarak daha güçlenmiş olarak, bu olayları atlattılar. İşin tuhafı, 180 yıldır hiçbir anarşist kandi tarihinden ders almış değil hala.

En son olarak da:

Benim içinde bırakıldığım, bir devletin kendi kendini fiilen geçersiz ve güçsüz duruma dönüştürmesi var: Bitmiş 1. Cumhuriyet 2013-2017 öyle.

Ek olarak da:

Var olan 200’e yakın devletin, (TC dahil) üçte ikisinin geçerli devlet puanlamasında tamın yarısından az puan alması durumu var.

Anarşistler bunları yapamadılar…

Peki, neleri yapabildiler?:

Otonom bölgeler ve kısa zamanlar kurtardılar tarihten. Bir tür ölümüne gönüllü kobay gibi yani. Özellikle Ukrayna 1920-1922 ve İspanya 1936-1937 deney(im)leri böyleydi.

Yani anarşistler, kabaca 3-5 kez devletli olmayı denediler ve epsilon kazanırken, 3-5 kez kaybettiler. 1880-1905 Avrupa suikastler dönemini de katarsak, 10-15 kez kaybettiler.

Olay, bariz ölçüde ilk ve çok başarısız Spartacus köle isyanını anımsatıyor.

Biraz da, 1905 Rus isyanını.

Burada en büyük sorun şu:

Devlet kurumu, kuşaktan kuşağa aktarılabilir olageldi ama anarşist oluşumlar öyle değil, ne kültürel kuşak, ne de genetik kuşak değişimlerinden anarşizm aktarımı işlemiyor gibi.

Demek ki anarşizmin varlık, tanım, uygulama alanını, fraktal olarak epeyi genişletmek gerekiyor.

21. Yüzyıl başındaki ilk 15-20 içinde bunun için epeyi çaba gösterildi ama şimdilik beyhude ve nafile çabalar oldu bunlar.

Ana akım konsensustan izleyebildiğimiz kadarıyla izlenimimiz budur…

(3 Aralık 2017)