Budalalar gemisi, bir alegoridir.
Platon
ve Devlet ile başlar:
“Imagine
then a fleet or a ship in which there is a captain who is taller and stronger
than any of the crew, but he is a little deaf and has a similar infirmity in
sight, and his knowledge of navigation is not much better. The sailors are
quarreling with one another about the steering––every one is of the opinion
that he has a right to steer, though he has never learned the art of navigation
and cannot tell who taught him or when he learned, and will further assert that
it cannot be taught, and they are ready to cut in pieces any one who says the
contrary. They throng about the captain, begging and praying him to commit the
helm to them; and if at any time they do not prevail, but others are preferred
to them, they kill the others or throw them overboard, and having first chained
up the noble captain's senses with drink or some narcotic drug, they mutiny and
take possession of the ship and make free with the stores; thus, eating and
drinking, they proceed on their voyage in such a manner as might be expected of
them. Him who is their partisan and cleverly aids them in their plot for
getting the ship out of the captain's hands into their own whether by force or
persuasion, they compliment with the name of sailor, pilot, able seaman, and
abuse the other sort of man, whom they call a good-for-nothing; but that the
true pilot must pay attention to the year and seasons and sky and stars and
winds, and whatever else belongs to his art, if he intends to be really
qualified for the command of a ship, and that he must and will be the steerer,
whether other people like or not––the possibility of this union of authority
with the steerer's art has never seriously entered into their thoughts or been
made part of their calling. Now in vessels which are in a state of mutiny and
by sailors who are mutineers, how will the true pilot be regarded? Will he not
be called by them a prater, a star-gazer, a good-for-nothing?”
(Wikipedia,
Ship of Fools.)
"Bir
gemi düşünelim; bu geminin de hali vakti yerinde, ama gözleri görmeyen,
kulakları işitmeyen ve üstelik gemicilikten de bihaber bir kaptanı olsun.
Sonra, bu geminin kaptanı olmaya çalışan bir dolu tayfa düşünelim. Kaptanlık
sanatını bilmeyen ya da biliyorsa nereden bildiğini söylemeyen, hatta kaptanlık
sanatı da neymiş diyen tayfalar olsun bunlar. Hepsinin tek isteği geminin
dümenine geçmek. Bu yüzden geminin sahibine yalvarıp yakarıyorlar, dümeni bana
ver diye. Gemi sahibi birinden birine verecek olsa dümeni, bir diğeri onu
gemiden apar topar atmaya ya da öldürmeye kadar vardırıyor işi. İlaçlarla,
içkilerle uyuşturuyorlar onu ve gemide ne var ne yoksa çalıp çırpıyorlar. Tıka
basa ne buldularsa yiyorlar, kafaları çekiyorlar. Gemiyi de böyle ayyaşlar
nasıl yürütürse öyle yürütüyorlar. Bu arada gemi sahibini kandırıp dümeni ele
geçiren kimseye de övgüler yağdırmaya başlıyorlar, alkışlıyorlar, “eşşiz
kaptan, en büyük gemici,” diye avaz avaz bağırıyorlar. Ama gerçek bir kaptanın,
hava durumunu, mevsimleri, yıldızları, rüzgârları ve bunlara benzer şekilde bir
geminin yürütülmesi için ne gerekiyorsa hepsini bilen kişi olması gerektiğini
düşünmüyorlar bile. İşte bir gemide böyle bir karmaşa yaşanıyorsa, o gemide
gerçek kaptanın değeri anlaşılmaz. Ona ancak kaçık, işe yaramaz sıfatları
yakıştırılır. Böyle bir gemiye benzer devlette, filozofların durumu da gerçek
kaptanın durumuna benzer. Gerçek kaptan onurludur, asla yalvarıp yakararak
geminin başına geçmek istemez. Bilgisi ve görgüsüyle bu işi yapmak ister. Bu
yüzden de gidip de bir gemi sahibinin kapısını çalmaz; aksine gemi sahibinin
onun kapısını çalması beklenir, çünkü doktor hastanın değil, hasta doktorun
kapısını çalar."
(Muhalefet
şerhi: Hiç katılmadık.)
Bitmedi,
daha var.
Bir de
çok ünlü resim var, Bosch’un:
“‘The
Ship of Fools’ together with the fragment “Gluttony and Lust” originally formed
a part of ‘The Wayfarer Triptych’. It is not known when and in what
circumstances the original triptych was dismantled. The other parts of the
triptych were “The Wayfarer“, the fragment “Gluttony and Lust” and “Death and
the Miser“. The central panel was lost.”
Olay,
‘10 Emir’ ve ‘7 Ölümcül Günah’ın çağlar boyu yorumlarını koşutu yani. Vakıa
aynı, rivayet muhtelif yani.
Gelelim,
gemidekilere:
Denizdekilerle
birlikte 12 kişi var, yani 12 havari, yani 12 Haçlı / Yuvarlak Masa Şövalyesi.
Konuyla
ilgili 2 kitap var:
Gemi
Batıyor, Kim Görecek?
Gemi
Batıyor, Kim Görmeyecek?
2’si de
Dost Yayınları basımı.
Bitmedi
daha var:
(Ted
Kaczynski) Unabomber da bir Budalalar Gemisi yorumu yazmış:
Buraya
kadar geldiysek, budalalar gemisinin battığını, son 500 yılda kafası çalışan
hemen herkes görmüştür demektir.
Bizimki
alaturka budalalar gemisi: 1983’te teknenin dibini delmeye başladılar, Aralık
2013’te su yüzeyinin aşağısına indi, Aralık 2017’de glug glug yaptı.
Önce
Lümpenlerin İstilası, sonra Banalite Atlası, sonra Kuburkent İstanbul, en son
da Budalalar Gemisi Batarken. Son ikisi, fotoğraf projesi oldu. İlk 3 kitap,
son 2 foto-kitap, yani Kİ hem kitap, hem foto ve arada geçiş projesi.
Bu da,
budalalar gemisinin batışını benim nasıl gördüğümdür.
İşin en
acı yanı, gemi batsa da, hiç batmayan insanlar kalmasıdır çünkü onlar zaten
kendilerini en baştan bokun içine gömmüşler.
Cehennemde
sigara molası bile değil, bok bağımlılığı açıkçası…
(9 Aralık 2017)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder