Felaket Yönetimi: Global Grip Salgını Yoğuşması

50 yıl önce insanlar yılda 1 kez grip olurlardı. Artık, ingiltere gibi uygun iklimli koşullarda çocuklar ve yaşlılar hemen her ay grip oluyorlar.

Bu, üssel bir yoğuşma demek.

Bir: Bedenler sürekli virüs saldırısı altında ve immünolojik denge kendini koruyamayabiliyor, en azından bazı bünyelerde ve zayıf homeostazilerde.

İki: Muhtemelen daha önce de olmuş biçimde (1350 AB veba salgını), bu yoğuşma başka hastalık salgınları için de uygun koşullar yaratmış oluyor (ki veba salgının da çoklu hastalık olduğu sanılıyor artık).

Üç: Veba salgınına Moğol istilası neden olmuştu. Şimdiler de, büyük göçler var, hem de olmadık ülkeler arasında: Filipinler, Hindistan, Ortadoğu, Türkiye, AB, ABD rotası gibi. Resmen virüs derlemesi yapmak için uğraşsan, bu kadarını beceremezsin. Bunu da on milyonlar kişi yapıyor. Üstelik bir bölümü, geri de döndürülüyor ki Verhulst denklemi açısından bu çift yönlü geri-besleme demek.

Yani:

Salgın çığı gelecekse, çok-çok-çok hızlı gelebilecek ve bunun için önkoşulların hepsi, orta uzunluktaki süre (5-10 yıl) için geçerliydi. Moğol salgını, Çin’de başladı ki savaşın en büyük yıkımı da oradaydı. AB’ye gelmesi onyıllar aldı (1280-1340 gibi).

Eğer göç böyle giderse, çok değil 20 yıl içinde fglobal salgın beklenebilir.

Sorun, ‘o kadar global salgın araştırması yapıldı ama konuya bu yönden hiç bakılmadı gibi’de yatıyor. Salgın, bakılmayan yönden vuracak, tıpkı Suriyeli virüsünü bilmeden kapıp, başka nedenle bulunduğu hastanede ölen Türk doktor gibi (Nightingale).

(17 Aralık 2017)