Doğu-Batı İnşası

Doğu ve Batı kavramları ve kategorileri inşa edilmiştir, kurgudur, görelidir.

MS 400-1500 arasında, Doğu üstün olduğu için, bugünkü anlamıyla Doğu Batı idi, Batı da Doğu. Ya da ‘ışık doğudan yükselir’ idi.

Doğu-Batı ayrımı ilk olarak, eski Yunanlılar değil, Makedonlar ve Persler arasındadır ve bildiğimiz 1-1 berabere biten tarihsel maç ile ilgilidir. Persistan’ın işgalini öneren Sokrat, Platon ve Aristo, bu duruma mezarlarında çok şaştılar herhalde. En sona gelen ve kalan Aristo, bu yüzden kelleyi yitiriyordu zaten.

Ancak o zaman İskender, sonul yengisini alıp da, Persepolis’i işgal ettiğinde, bir Pers gibi yaşamaya başladı ve bu nedenle onun adını hala yaşatan bugünkü İskenderiye ile, her 2’sinin de ait olduğu ululama Kuzey değil, Güney oldu.

Artı İskender, bundan hemen sonra öldü. Antik Yunan da öyle.

Görelikler bunlar yani.

Sonra, 1495 doğu-batı olayı var:

Papa tarafından yaratılan, İspanya ile Portekiz birbirini yemesin, onun yerine Dünya’yı rahat rahat ortakça yesin diye, teknik bir hata sonucu Brezilya’yı içerip, onu 500 küsur yıl sonra bile hala Portekizce konuşulan bir ülke yapan, Doğu-Batı yarıküre çizgisi var.

Batı olgusu, 18007den sonra en batıdaki ABD’yi de içerir oldu. 1950’den sonra, Avustralya ve Kanada’yı da içerir oldu. 1970’ten sonra, Japonya’yı da içerir oldu. 1990’dan sonra Rusya’yı da içerir oldu.

Çin’in 3 Dünya kuramı 2 biçimde yorumlanabilir:

Bir: ABD-SSCB, bugünkü AB.

İki: ABD-NATO, SSCB-Varşova.

Çin, her 2 durumda da o zamanlar (1960’lar gibi) 3. Dünya saydı kendisini. Yani Güney.

Sözü geçen eski sömürgeler (Avustralya ve Kanada) hariç Güney, eski AB sömürgeleri oldu.

Güney, sonra G-20’dekileri eksiltti. Şu anki moment boşta.

Geriye dönelim:

Eğer, 0 ve 180 meridyenlerini, İrlanda’nın batısına ve Bering Boğazı’na kaydırırsak, Rusya-ABD batı-doğu durumu da elde edilebilir.

AB, birden çok biçimde doğu-batı dikey kesitine uğratılabilir:

Bir: Danimarka, Almanya, İsviçre, İtalya ekseni.

İki: Beyaz Rusya ve Ukrayna ekseni.

Avrasya, bu konudan devamla, batı ve doğu, Avrupa ve asya olarak, yine birden çok biçimde dilimlenenebilir:

Bir: Rusya dahil veya hariç.

İki: Azerbaycan, Ermenistan, Gürcüstan dahil.

Üç: Kazakistan dahil.

Dört: Ural dağları.

Beş: Hazar Denezi (eski) Aral Gölü arasındaki dikey eksen.

Altı: Örövizyon’a dahil Fas ve İsrail dahil.

Bir Batı-Doğu daha:

Müslüman Fas + Hristiyan İspanya, Müslüman Endonezya + Hristiyan Filipinler. Ki buda, 0-180 meridyen ayrımı gibi.

AB, MS 400-1100 arasında dip idi, 1500-1945 arasında zirve idi. ABD, 1945-200 arasında zirve idi. O yıldan sonra zirve ve tekkutup hegemon yok.

Bugün Doğu-Batı olarak, İslam-Hristiyan cihad-haçlı seferi var.

G-20’nin asıl yenileri, G-7 eksilt, 1 Rusya eksilt, 1 Çin eksilt, tek sayılan 1 AB eksilt,  G-10 kalır, Türkiye dahil. Bu G-10 mensupları, arada derede ülkeler.

Türkler 700-1700 arasında hep batıya gitmek istediler. 2 kere Viyana’dan sektiler. 1960’ta 4 milyonla Almanya’ya ve AB’ye girdiler.

1838’den beridir, batılılaşma yoluyla, doğululuktan batıya geçme arzumsusu var ama 2013 itibarıyla o yol sıfırlandı. Son momentlerde, Zaytung’un dediği gibi, Malazgirt’ten çıkıp, bir daha girecek duruma geldik. 500 küsur sene önce aldığımız İstanbul’u geri isteyen talip de çok.

Yani Türkiye, ne batı ne doğu, ne kuzey ne güney oldu. Bu, uğraşarak yapılmış bir uygulamasal değilleme / pratik negasyon.

Anlattığımız özet tarih de, kuramsal değilleme / teorik negasyon.

Evet, Doğu-Batı artık yok. Çok tecavüze uğramış rektum, tövbe ve ayrım tutmuyor artık.

Kuzey hala var ama tek hegemon artık yok (bunu ABD hegemon akılverenleri kendileri söylediler), en erken 2100’e dek böyle.

Bu durumda, 100’den 200’e çıkmış ülke sayısı, bu yüzyıl içinde 300’e çıkıp, ne doğu ne batı olan birçok örnek daha üreteceğe benzer.

Çobansız sürü dağıldı yani. Artık bir süre toparlanamaz yani.

Böyle buyurdu tarihsel anarşist gözlemi yani.

(16 Temmuz 2017)