Galip Tekin, Karikatür, Çizgiroman, Fantastik, Bilimkurgu, Ekşi Sözlük, Çapraz Medya

Galip Tekin vefat etmiş, başımız sağolsun.

Vefatı nedeniyle Ekşi Sözlük’te yazılanlar, bana oturup bir düşünme, bazı kavramları tartma, bunları da yeniden yazıp yayınlama dürtüsü verdi.

Türk karikatürünü, okumayı öğrendiğim 1966’dan ve Akbaba’nın son döneminden beridir izlerim. Gırgır’ın sıfırdan doğup zirveye çıkışını, sonra da batırılışını izledim. En son Penguen’in kapanışıyla; Akbaba, Gırgır, Limon, Penguen olmak üzere, 1967-2017 arasındaki 50 yılda 4 ana-karikatürsel kuşağın bitişini ve batışını izlemiş oldum. Bu dönemde gözlediğim bazı şeyleri yeni kuşaklar bilmiyor, eski kuşaklar unutmuş görünüyor.

Oğuz Aral, 1972’de Gırgır’ı ilkin Günaydın eki olarak çıkarmadan önce, Akbaba’da çizerdi. Ünlü Utanmaz Adam’ı ilkin Akbaba’da yayınlandı. Bunu bilen ve anımsayan çok az örneğin.

Aral, kendini baba-godfather-mutlak patriyark görürdü, çiçeği burnunda çizerleri, çırakları, manevi oğulları da öyle. Ki bunların bir bölümü hala eski Penguen kadrosunda idi.

1970-2010 arasında Türk mizahı, kendisine nedense Fransa’yı eksen almıştı. Kendilerine destek olunmadığından sürekli yakınan Türk çizerleri, muhakkak bir Fransız çizeri taklit ederdi. Aral da, onları bunlara göre konulara yönlendirirdi. Rahmetli Serdar Sarı’yı absürd mizaha da, Tekin’i fantastik konulara da, Aral yönlendirdi. Bu bir.

Tekin, bir taklitçi olarak, bence 3. veya daha aşağıda sınıf bir çizerdi. Daha önceki, karikatür-çizgiroman karşılaştırması yaptığım metinlerde belirttiğim üzere, çizgiroman çizen karikatüristlerin çizgileri akademik figürizmden yoksun olur, akademi mezunu olsalar bile. Tekin’inki de öyleydi. Bu iki.

Tekin’in türü, ne fantastik, ne bilimkurgu idi, ikisinin de karikatürü idi. Karikatür konusu denemeleri ve arayışlarıydı yalnızca. 1980 gibi, bu açının meraklısı epeyi azdı, ancak 2010’larda meraklısı çoğaldı. Bu üç.

Bu durumda Tekin ve vefatı, müteveffa Sarı, artık çizgi dışındaki İlban Ertem gibi, gündem dışı kalınca unutulacaktır. Şu anki ilgi, yalnızca sosyal medya viralitesidir. Bu viralite, Aslı Erdoğan hapisten çıktığında, onun kitaplarını sormak açısından en çok 1 ay sürmüştü. Bu dört.

Her zamanki gibi, konunun tarihini derlemek ve tarihe aklı başında not düşmek, bendenize kaldı. Bu da beş ve son.

Dipnot:

Karikatüristlerin çizgiroman çizmesinde, (Dünya’da bile) oturmuş örnek olmadığı için, konunun çapraz-medya’laşması yakın gelecekte yazılacak.

En kötü örneklerden biri ise, karikatürist Sergio Aragones’in ‘Groo’sudur. O, sonunda ‘Despicable Me 1-2-3’ serisine ilham kaynağı olmuşa benzer, çünkü oradaki başroldeki kahramanın adı da ‘Gru’.

(6 Temmuz 2017)