Pazar, Kasım 05, 2017

1980-2020: Karşılaştır-Karşıtlaştır

Nüfus: 4-8 milyar.
Globallik % oran: 15-50.
G-7’deki AG-100 göçmen % oran: 5-20.
Okuryazarlık  % oran: 95-85. Kadınlarda: 90-75.
Kentleşme: % 70-85.
Tarım nüfusu % oran: % 50-30.
Hizmet sektörü: % oran: 20-40.
Birinci Sanayileşme % oran: % 50-70.
İkinci Sanayileşme % oran: 0-10.
Ortalama yaşam beklentisi: 60-75.
Emeklilik yaşı: 55-70.
+
Siyaset:
Sol-sağ ayrımı ayırtsızlaştı. Yeni, farklı, küçük, marjinal partiler devreye girdi.
Muhafazakar partiler, muhafazakar ahlakı ve dini sildi. Liberalizmi, muhafazakar ve bazan sol partiler uyguladı. Liberalizmi uygulayan hemen hiçbir partinin adında, bu dönemde liberal sıfatı yoktu ama eskiden vardı ve politik statüleri farklıydı.
+
Askeri:
Yeni savaşa giren 6 ülke: Sudan, Libya, Suriye, Irak, Afganistan, Somali.
Yarı savaştaki 4 ülke: Pakistan, Nijer, Mısır, Lübnan.
Bölünen 7 ülke: SSCB, Çekoslovakya, Sudan, Ukrayna, İspanya, Suriye, Irak.
Yanılmış devlet % oran: 40-67.
+
İktisadi:
Genel enflasyon (40 yıl): % 200.
Dolar milyarderi sayısı: > 1.000- > 2.000.
En alt sınıf (yoksulluk sınırı): % oran: 10-20.
Alt sınıf % oran: 25-30.
Orta sınıf % oran: % 55-30.
Üst sınıf: % oran: 10-20.
En üst sınıf: %o 1 - % 1.
Sonuç: Orta sınıfın büyümesinin hedeflendiği açıklandı ama 40 yılda ve sonuçta bu sınıf küçüldü: Zenginler daha zengin, fakirler daha fakir oldu.
Genel çizgi özeti: Sabit ve dar gelirlilerin yaşam düzeyi, ya aynı kaldı, ya da düştü. (Yaşlandıkça artmaması da düşüş aslında.) Orta sınıf göründe şişirildi ama et yeme oranı gibi noktalarda sabit kaldı. Üst sınıf (özel girişimciler şişti) ama iflas oranı % 15, sınıf düşme oranı % 5: Yani % 20 sınıf atlamaya çabaladı ama başlangıca göre geriledi. En üst sınıf aşırı şişti / şişirildi: 7 kişinin serveti, geri kalan 7 milyar kişinin servetine denk oldu.
Dolar milyarderleri oranı: Milyarda 500 ya da on milyonda 5.
Gıda harcamaları oranı düşerken (diyelim % 30’dan 20’ye), cep telefonu gibi mallarda sıfırdan % 10’a çıkış oldu, barınma sabit gibi (% 20) kaldı. Diğer bir deyişle, insanlar hala et yemeyip, cep telefonunu bin dolara aldılar, aylık 600 dolar maaşla.
+
Bilim-sanat-düşün:
Çapraz medya ile yeni bir sanat dalı doğdu. Avangard sanat, bir zamanki bol üretimli moda akımlıktan, has ve eser miktarlı öz durumuna geri döndü. Ya da: İnsanların önemli bir bölümü, sanata inancını yitirdi, çünkü tüm inançlarını yitirdi (çok bağlandığı sistemin değerlerinin çökmesiyle ortaya çıkan aksiyolojik vakumlaşma) ki bu da bir Yeni Orta Çağ simgesi.
En az 100 yeni bilim dalı veya altdalı doğdu. 100 küsur yıllık Einstein-Planck-Heisenberg trilemması, temel bilimlerin yolunu tıkadı, tıkıyor, tıkayacak.
Düşün, yavaş ve kesin inişine devam etti.
1980’de % 100 sayılabilecek okullaşma, 2020’de % 90’ın altına indi ve iniş de sürecek. Bu süreç, Yeni Orta Çağ’ı besleyen en önemli etkenlerden birisi.
+
Tarih:
Tarihin orta boy sikluslarından biri tamamlandı. Liberalizm çöktü. Liberal partiler oy alamaz oldu. Çıkış yolu bulunamadı hala, 2020 momentinde.
Devrim, darbe, iç savaş, savaş marjinal yolları denendi, deneniyor, denenecek.
Su, gıda, enerji, ekonomik krizler (global ve makro-makro) gelmedi. Göçmen yoluyla nüfus krizi geldi: Göçmen dalgaları, Orta Çağ barbar istilalarının yerini aldı: G-7 ülkeleri, kendi kendisini istila ettirdi ya da.
21. Yüzyıl’ın, bu dönemin ardından duralama ve az gerileme dönemi olacağı kesinleşti. Yeni hegemonların oluşması ve sonuca varması 50 yıl alır en az: ABD’ninki 45-50 yıl almıştı.
20. Yüzyıl başında, (Osmanlı, Rus, Avusturya-Macaristan) 3 imparatorluğun çök(ertil)mesi üzerinden, hegemon dağılımı değişti. 21. Yüzyıl bayında, ABD ve AB kendini hegemon alarak tasfiye etti. Onlar gibi olmak koşuluyla, yeni hegemon oluşmadı son 40 yılda.
20. Yüzyıl’da 2 dünya savaşı ve 2 dünya devrimi oldu. Bunun 5 yıl için daha, biricik kalacağı kesin gibi. 21. Yüzyıl’da bu öleçekte ve ölçütte başkalaşım umulmuyor.
+
Özet:
40 yılın zenginlik getirmediği, zenginlik getirdiklerinin yaşamında da bir dönüşüm olmadığı gözlendi. Tam tersine, etkin okuryazarlık düşmeye başladı, hem de bunu arttıracağı önesürülen internet yoluyla.
Teknoloji, savaş dahil, hiçbir insani konuyu çözemedi. Onun yerine tam tersine, işleri daha olumsuz duruma getirdi: Yakın gelecekte küçük ölçekli nükleer silah kullanımı dahil.
Eski-Asıl Orta Çağ’da olduğu gibi, Yeni Orta Çağ’da da, kampüs türü merkezlerle kurtarılabilen manevi (kültürel, sanatsal, bilimsel, düşünsel, bilgisel) değerler kurtarılacak, geriye kalan tümü çözülecek, kültürel fermentasyon (aslında dejenerasyon ve dekadans) yaşanacak. Epeyidir yaşanıyor da aslında.
Bu açılardan bakılınca, tarihin 13. makro-makro çöküş döneminin öncekilerden pek de farklı olmadığı görüldü. Geçiş döneminin muğlaklığı, bulanıklığı, kaosu egemen oldu Dünya’da. Kesinleşmeyi de, ancak ve ancak makro bir kriz getirebilecek.
Yani:
400, 800, 1200, AB’yi orta-çağ’ladı ama 1350 veba salgını rönesans’ladı. 11 Eylül 2001 ABD’yi, 2016 Brexit AB’yi, 2011-2017 Arap Baharı İslam-Arap’ı (petrolcüleri) bitirdi. Yukarıda adı anılan makro-makro krizlerden birkaçı birarada gelirse, çöküş dönemi uzayabilir, öyle olmazsa erken-ara-premature bir veya birkaç global rönenans yaşanabilir. Bu 2 dalgalanma, istatiksel olarak birbirinden bağımsız.
Dünya’nın (100 milyondan 10 milyara giden toplam nüfusunun) % 30’u için, 5 bin yıllık tarih boyunca, hemen hiçbirşey değişmedi. Ceteris paribus da bu. Gerisi bir çıkar biner veya bir iner bir çıkar.

(5 Kasım 2017)

Hiç yorum yok: