Memet Fuat’ın Otobiyografileri

Memet Fuat, 1. Cumhuriyet tarihine daha çok eleştirmen olarak geçti. Başka alanlar da, örneğin öyküde de örnekler verdi ama.

1960-1980 arasında birincil otoritelerden biriydi bu konuda, eleştiride yani.

Leyla Erbil’in ‘2 Sosyalist Erkek Eleştirmen’ öyküsündeki 2 kişiden birinin o olup olmadığını hep merak etmişimdir.

Fuat tuhaf biriydi. Yıllarca Nazım’ın asıl oğlu imiş gibi davrandı. 1 kuşak, ben dahil, en az 10 yıl onu öyle sandı, o öyle sandırdı çünkü. O zamanlar Kozecki’nin adı ortalıkta yoktu.

Fuat’ın otobiyografileri de tuhaf oldu.

İlki, ‘Unutulan Yıllar’ yaşamının ilk 30 yılını kapsar.

Sonuncusu, 2 ciltlik olan ‘Ölünceye Kadar’ son bin gününü anlatır.

32,5 yıl eder hepi topu.

Arası hala boştur.

77 yıla yakın yaşamıştır ama.

O son bin günde kocaman bir makinaya bağlı yaşar. Akciğerleri iflas etmiştir çünkü. Annesinin ölümünden sonra, yaşama olan bağlılığı biter gibi. Makinayı kendi kapatır veya kapattırır gibi.

Ancak, o 2 ciltte yazılanlar, hiç kimsenin dikkatini çekmedi gibi. Dergilerde onlar hakkında metin görmedim.

Oysa, öleceğini bilen, ölümünü bekleyen ve hatta ölmeyi isteyen birinin güncesidir o. Batı’da bunun örnekleri vardır ama galiba onunki, bu konuda bizde tek örnek.

İlk otobiyografi, eksik ve budanmış bilgilerle doludur.

İkinci otobiyografi ise, artık saklanamayanın, ölecekliğin getirdiği dürüstlüğün kaydıdır.

Bu açıdan, birbirleriyle çelişirler. Böylelikle Fuat, diğer tüm iç ve öz çelişkilerinin tuhaflığı gibi, onların yanına bir de bunu katmış olmuştur.

Örneğin, bir öyküsü biseksüelite hakkındadır ve bendeniz fena halde onun otobiyografik izler taşıdığından kuşkulanmaktayım.

Kendilerinin en öncesinde Nurullah Ataç, öncesinde Cevdet Kudret ve Tahir Alangu, kendileri ve dönemleri olarak Asım Bezirci, Fethi Naci ve Memet Fuat, alaturka eleştirmen tarihçemiz, ‘Batan Cumhuriyet’in Malları’ dizisi için çok çok özel momentler ve kadrajlar koydu ortaya.

Bu konuya daha sonra geri dönülecek.

Nokta. Es.

(12 Şubat 2018)