Onu tanımlayan ibareyi bizzat kendisi söylemiş:
“Net
olarak şunu söyleyebilirim: Çirkinin ve kötünün resmini yapıyorum. Benim için
çirkin ve kötü de, otoriteyi temsil ediyor. Bu resimlerde biraz da Yeni Türkiye
var...”
Öncelikle,
burada sözkonusu olanın, ne değil, nasıl olduğunu belirtirim. Yani içerik
değil, form çirkin burada. Yani, en güzel şeyi o biçimde resmettiniz mi, o yine
çirkin olur.
Bunun
açılımı şu: Bir fotoğraf kamerasını öyle bir yerleştirirsiniz ki en güzel nü
bile çirkin görünür.
Bu koşullarda,
formu içeriğin yerine geçirmek, onun mutlak kılmak, şeyselleştirme (reification) olmakta. Burada, bile ve isteye
yapılmış, bilinçli bir eylem sözkonusu. Üzerine bir de bu edim, afişleştirilmiş ve reklamlaştırılmış. Bunu negasyonladık, bir.
Devam:
Burada;
çirkin ve kötü var ama yanlış yok. Çirkin, sanatta; kötü, ahlak üzerinden
felsefede; yanlış, bilimde negasyon
(olumsuzlama, değilleme, hayırlama, yanlışlama, artı bunların yanlışlanma türü
edilgin formları) demek. Bilimin eksik olduğu bir epistemik paradigma, çarpık
ve özellikle dezenformatif olacaktır.
Bunu da negasyonladık, iki.
Devam:
Otorite,
çirkin ve kötü değildir. Ya da aralarında herhangi açıkseçik bir istatiksel korelasyon yoktur. Türkiye
2014-2018’de de yoktur. O otorite, epeyi kişiye de güzel ve iyi görünüyor, o da
ayrı konu.
O
kitlenin o otoriteyi güzel ve iyi bulmasıyla, bu ressamın bu laga lugayı bize
çirkin ve kötü diye kakalaması arasında bir fark yok. Bildiğimiz ticari allem küllem.
Yani
Elmacı, satacak bir şey bulamamış, bari bunu tutturayım, demiş. Eh, az da olsa,
tutturmuş da: Bienal bienal gezdiği düşünülürse böyle…
Onun
resimleri, kendileri birer parodi olan Ledger resimlerinin dandik kopyaları
gibi duruyor. Hani, beşinci sınıf
fransız romanlarının beşinci sınıf taklitleriyle başlayan Tanzimat-Osmanlı
romanı / sanatı gibi…
“İşlerinde
her zaman iktidarı, toplumu, insanların yaşayış tarzını eleştiren nitelikte bir
ironi olmuştur. Ama bu sergide ve son dönem işlerinde, bu ironiyi daha yoğun ve
zengin bir şe-kilde kullanmış olduğunu söyleyebilir miyiz?
En
başından beri amacım otorite ile uğraşmak, didişmek. Bu sergide de hem sayı
olarak fazla iş sergileniyor hem de anlatım dilimi zaman içinde ilerlettiğimi düşünüyorum.
Net olarak şunu söyleyebilirim: çirkinin ve kötünün resmini yapıyorum. Benim
için çirkin ve kötü de otoriteyi temsil ediyor.”
Soruya
bak, yanıta bak. Adama ironi dolayımını
soruyorlar, o resminin doğrudan ifade olduğunu belirtiyor ki alakası yok.
Gelelim,
o yanıtlanmamış soru üzerinden doğrudanlığa ve belgeselliğe:
Elmacı,
belgesel(ci) değil, epistemik ahlaksız
(yanlışı doğru diye sunuyor). Güya çirkinliği veriyor ama eşyalar gayet güzel
resmedilmiş, başka bir şeyselleştirme daha. Etti negasyon üç.
Hep
dediğimiz gibi:
Kabzımalın
kendini bitki üreticisi, celebin kendini hayvan üreticisi sanması gibisinden
bir durum bu ressamınki:
Pazarladığı
şeyi kendisinin ürettiğini sanıyor.
Moliere’in
‘Kibarlık Budalası’ndaki budala gibi, hep nesir eylediğini zan ediyor…
Biz, zan
etmiyoruz, çünkü onu zanlı ilan ettik bile çoktan…
(15 Ocak 2018)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder