Anarşizm Notları: 1840-2020

1848 Almanya Devrimi ve 1871 Fransa Paris Komünü, 2 sanayileşmekte / sanayileşmiş toplumda idi.

1920 Ukrayna Mahno ve 1935 İspanya İç Savaşı ise, 2 sanayileşmemiş / köylü toplumda idi.

4’ünde de marksistler, anarşistlere rakip / düşman idi. 4’ünde de onlara ihanet edip arkadan vurdular.

1848’de Engels, Stirner’i tanıyormuş.

Özellikle, 1871 Marx-Engels x Bakunin-Neçayef kuadralektiği tarihin en ilginç poli-diyalektiklerinden birini (6 adet olarak) oluşturur.

1920’de Troçki, Mahno’yu (yarı doğrudan, yarı hileyle / arkadan) vurdu.

1935’te stalinistler, anarşistleri (arkadan) vurdu.

Burada asıl vurgu, 1872-1916 dönemi için önemli:

2018’de bile, anarşist = terörist  ikilisini yaratan süreç, bu dönemde oluştu. Dünya’daki tüm anarşistler, büyük olasılıkla umutsuzluktan harakiri / kamikaze yaklaşımla, cumhurbaşkanı, çar, oligark, şu bu demeden, tüm hegemonlara suikastler düzenlediler. Başarılı da oldular ama yapanlar ipe gittiler.

Anarşistlerin en büyük çıkışı da, en büyük başarısızlığı da bu dönemdedir.

1968’de de anarşistler vardı ama çoğu pasifist (pasivist değil)  idiler. Hipi, keş, şu bu olarak yani.

Aranot: Anarşistin Yemek Kitabı’nın ABD’li yazarı, 1968’den 50 yıl sonra, 2018’de, daha çoğunu yapar mıydı ya da daha çoğu gerekir miydi, sorusuna, evet, yanıtını vermiş. Bu, çok-çok önemli bir ayrıntı.

1968’li aktif eylemcilerin tamamı, şu ya da bu açıdan marksist olarak öne çıktılar. Yani 1917 ve 1949, nedense onlara marksizmin zaferi gibi göründü. Ve / ama sonra bunun böyle olmadığı ortaya çıktı ve / ama bu daha 1917’de Rosa’nın parti diktatörlüğü uyarısı ile zaten belliydi ve her zamanki ve her yerdeki gibi kuram, eylemin çok-çok ilerisinde idi.

Her 2 dünya devrimi de, 2 dünya savaşı ertesinde oldu. 2 Asya ülkesinde oldu. 2’sinde de, Rusya’da 1905’te, Çin’de 1911’de, devrimci süreçler savaş alanına çoktan inmişti. Yani, 2’sinde de süreç oldukça uzun sürdü, Çin’de çok-çok uzun sürdü, durulduğunda da bitti: 1971 Nixon’un çabası ile, 1976 Mao’nun ölümünden önce.

1970 1968’in yenilgisi, 1980 neo-liberalizmi, 1990 Doğu Bloku çöküşleri ile 2000 geldiğinde, anarşizm yeniden anımsandı, çünkü umutsal bir vakum oluşmuştu ve insanlar yeniden eski defterleri karıştırdılar. Ancak bu kez, hata yapılmamaya çabalanıp, uygulanabilir bir kuram arandı ve 20 yıldır hala bulunamadı veya inşa edilemedi.

Böylelikle, 1840-2020 döneminde marksizm ve anarşizm, düşman kardeşler olarak, yanyana ve karşıt karşıta tepiştiler. Marksizm, pragmatist olan ve kazanan taraf oldu; anarşizm, romantik olan ve yitirdikçe umutlanan taraf oldu.

Burada ironik bir ikilem var:

Her 2’si de tarih tarafından tuş edildi. Ve / ama fatura marksizme çıkarılırken, anarşizme çıkarılmadı, çünkü 2’li mücadelelerde kazanan taraf, hep marksizm idi. Bu da, mazlum edebiyatının popülizmi demektir. Anarşizm 2020 sonrasında, kazara burada kalırsa, feci sıçar.

Gerçi hep sıçtı ya. Hiç olmazsa bu, Beckett salaklığı gibi, kaybettikçe mutlanan ve umutlanan salaklık olmasın.

2020 momentimiz budur.

Nokta. Es.

(24 Ocak 2018)