Pazar, Mart 18, 2018

Kerem Bumin Negasyonu: Lara Croft, Tomb Raider, Çapraz Medya, Bilgisayar Oyunu, Film


Bumin şöyle yazmış:
“Bizce ünlü bir video veya bilgisayar oyunu kahramanını sinemaya uyarlamak her zaman riskli bir iştir. Çünkü yönetmen filmi yaratırken hem bu bilgisayar oyunu hayranlarını tatmin edecek bir başkarakter sunmak hem de diğer seyirciler için seyir zevki yüksek bir aksiyon filmi oluşturmak zorundadır. Bu çift hedef, filme ekstra heyecan katmaya çalışırken oyunun dünyasından ve başkarakterinden kopma veya tam tersine oyuna sadık kalayım derken kısır bir dünyaya saplanıp kalma riskini taşımaktadır.”
Ve yanılmış.
Çünkü çapraz medya şu demek:
“Çapraz medya yaklaşımı; öncelikle film, sonrasında film üzerinden oyun, kitap ya da televizyon dizisi tasarlama geleneğini bir kenara bırakmayı öngörüyor. Bu metotla, en baştan itibaren çeşitli medyalara uyarlanabilecek bir anlatım oluşturuluyor. Wille, neden bu yaklaşımı uyguladıklarını anlatıyor: “Bir yönetmen, filmini yaptıktan sonra, bunun video oyununun da olması gerektiğini fark edip, bir tasarımcıdan bunu yapmasını istediğinde, ortaya çıkan sonuç, doğal olarak iyi bir video oyunu olmuyor. Çünkü, öykü filme göre tasarlanmış oluyor. Bizim önerimiz şu: Hangi mecrayı kullanacağımıza önceden karar vermeliyiz. Bu şekilde, hem film, hem de video oyununa ilgisi olan kişilerle çalışabilirsiniz. Bu nedenle önce kurmak istediğiniz anlatımla işe başlamalısınız; filmle değil.”...”
Ve bu ürün bir çapraz medya ürünü.
Oyundan film yapımı ürünü, 2017 yapımı ‘Assassin’s Creed’ kötü bir örnek idi ama başka bir ‘Assassin’s Creed’.
İlk Tomb Raider oyununda kahraman bir biçimde zaten Angeline Joile’ye benziyordu. Ancak, bu kez durum farklı. Çapraz medya, oyun ve film konsepti baştan bütün olarak çapraz medya olarak tasarlanmış. Yukarıda alıntılanan yeni dönem uygulamaları gibi.
Daha ilginç bir örnek var elimizde:
‘Tanrılar aramızda’ önce oyun yapıldı, sonra çizgiroman. Düşünün ki neredeyse 100 yıllık bir çizgiroman geleneği baştan oyun olarak yapılmış ve sonra çizgiroman yapılmış. Bu ürün, başarı-ötesi bir sonuçta. Çapraz medyanın bu momentinde yapılabilecek olan neo-estetiko-politik okulamarlar için çok-çok uygun bir örnek durumunda: Tarihinde yeni momenti olan diktatörleşme sürecini epeyi ilginç ve eğlenceli bir bakış açısından anlatmış, hem de uzun uzun: Yani diktatörlük geleceği hep gelir, geliyor, geldi ve gelecek uzun sürer, yani diktatörlük geleceği.
Bumin bunları bilmiyor gibi.
O oyuncu kadının belki 5, belki 7 yıl önce seçildiğini, önce onun fotoğrafları üzerinden nasıl adım adım yeni Lara Croft tiplemesinin kurulduğunu da bilmiyor gibi.
Batı, ayıptır söylemesi bok satacak olsa, bunu ciddiye alır. Bok, kubur veya kanalizasyon sayılan, banal popüler kültür ürünleri için bile onyılları bulabilen önçalışmalar yapar ve sonra sonuç bunlar olur: 100 milyon satılan oyunlar, 1 milyar kişinin izlediği filmler. Vurgu: Hollywood artık Yanki değil, Çokülkeli Şirketler elinde. Yoksa, Yanki şirketler bunları becerememişti, bunu da notlamak gerekli.
Gelelim çapraz medya eleştirisine:
Ne umdular bilmiyorum ama bu Lara Croft tiplemesi olmamış. Tamam, ergenler için tasarlanmış ama sonuç arada kalmış, ne ergen, ne genç olmuş. Hikaye, fazlasıyla ‘Kutsal Hazine Avcıları’ klişesine kaymış. Toplamda, özgün bir ürün olamamış yani. Ve bu sıralar en çok aranan ve satan popüler kültür ürünleri ise özgün olanlar, adamlar 90 yıllık çizgiroman kahramanlarını bile öldürüp, sıfırdan yeniden inşa ediyorlar.
Çıkış:
Alaturka film eleştirmenlerine öneri:
Eğer bir film popüler kültür ürünüyse, onun çapra medyalığına, bilgisayar oyunluğuna, çizgiromanlığına, önce bir internetten bakın, derim.
Şunu demek hiç olmamış yani:
“Keşke bıraksaydık da Lara Croft kendi sanal dünyasında kalsaydı veya en azından onu Angelina Jolie halinde hatırlasaydık! Croft’un kendi dünyasındaki atlamalarla, zıplamalarla ve bilmecelerle uğraşması yeterliydi. Yeni bir kadın İndiana Jones olma sevdası, sağlığına hiç iyi gelmemiş!”
Adamlar, tam da bunu yapma sevdasında. O denli tam başarısız da değiller. Çok-çok-satar olamadılar ayrı konu.
Not: Bir film için hiç ummadığım bir ilk gösterim sırası kullanmışlar bu film için:
En son ABD ve Japonya. Epeyi ilginç bir durum.
Hasılat 24 milyon dolar görünüyor ama 16 Mart 2018 öğlen çin.
Filmin maliyeti 94 milyon dolarmış. Yani, toplamda kendini ancak tapi edecek. Filmler % 95-99 oranda zarar eder, bunu da belirtmiş olalım. Yani, 5-10 film kurtarır (Holywood’da 490-495 adedi), gerisi küllüm zarar yazar. Örneğin, bir film zarar etsin diye, o filmin çok benzerini diğer 9 stüdyo birden yapar.
Bizim film için kanımız ise şu:
Oyuncu, bu filme fazla gelmiş.
(17 Mart 2018)

Hiç yorum yok: