Gelecek kestirimi, belli yeranlarda belli düğüm noktası olayların kesinleşmesine yönelen belli aralıklarda kestirilir. Salınımın genliği, belirsizliğin maksimumudur. Düğüm noktaları belirsizliğin minimumudur ama mutlaka sıfıra limitlenmez.
Anlamsız göstergeler ayıklanır. Besleme ışınının (: tarih bilinçli zihin) dalga boyu (: tarihçinin duygusal / öznel tutumu) panoramayı etkiler (: belli bir renge boyar). Anlamlı göstergeler, oldukça dar (% 1 gibi) bir örneklemeyle kullanılır.
Geleceği kestirmek, onu belirlemek değildir. Bazan yüzde yüz müdahale sıfır sonuç, bazan sıfır müdahale yüzde yüz (tam ve istenen) sonuç verir.
En basit yöntem: İstatistik kitaplarındaki veriler ve eğilimler alınır. Bir maksimum, bir orta, bir de minimum kestirim yapılır. Sonuç yüzde doksan beş kesindir. İstisna olursa, zaten denklemler değiştirilecek demektir.
Orta zor yöntem: Büyük sayılar kuramı uygulanır. Tarihte; yinelemeler, süreksizlikler, iniş çıkışlar hep vardır. Geleceğe de benzeri örneklerin simulasyonları (ekstrapolasyonları ve intrapolasyonları) uygulanır.
En zor durum-yöntem: Çok dar bir aralıkta çok kesin bir karar vermek. Örnek: 2. Dünya Savaşı öncesinde (her ikisi de yanlışken) bir Yahudi'yi mi, bir marksisti mi kurtarma seçimi gibi.
İçtihatlar: Hukuktan esinlenme. Yanlış kestirim (karar / seçim) de olsa, daha önce aynısı / benzeri denendiği için örnek almak.
Geleceği kestirme eylemi, geçmişi yorumlamayı da etkiler. Zaten tarihte, aynı geçmiş ayrı biçimlerde yorumlanmıştır. Aynı gelecek de, ayrı biçimlerde yorumlanabliir ve kestirilebilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder