Okur Türleri

Bir tanesi Umberto Eco’dan tanımlı: “Örnek Okur, oyunda kalmayı bilen kimsedir, metinle birlikte doğar, o üsluba uyma yeteneği gösterir, yani başından itibaren kendisine önerilen metne dayalı oyunun kurallarını kabul etmekle bin yıl sonra bile olsa o kitabın ideal okuru olacak olan kişidir.” http://blog.kavrakoglu.com/tag/albert-einstein/ Bin yıl bölümü abartılı, çünkü Heidegger’in Herakliüt okumasının abartılılığını biliyoruz: Elde hepi topu, o da alıntının alıntısı olan, 10 fragman var, onu da yorumla babam yorumla. Ana metnin neredeyse 100 katı kadar yorumla. Bu, Sartre’ın bir kitaba, o kitap hacminde önsöz yazması gibi bir abartı. Tabii Eco böyle demişse, onun Aquinolu Thomas okumasını ve yorumlamasını bir daha gözden geçireceğim demektir (bakınız: Açık Yapıt). Gelelim sadede: Eco şunu demek istemişse haklıdır, diyorum: Sonuçta Kafka okurken, Kafka’nın metin üslubu ve kurallarına göre okumanız gerekir. Yani Kafka, buna değer biridir ve ayrıca başka türlü okununca, okumanın suyu çıkabilir: Onu etsever ve sekssever yapan aBD7li okur-yorumcu gibi. Bana gelince. Kafka, bana 11 yaşımda zorla okutuldu. Reddettim onu. Ancak, 30 yaşımda dönüp yeniden okudum. Marx’ı ve temel ekonomik metinleri de o yaşta okudum. Okumanın beni değiştirmeyeceğine emin olduğum durumda, dezenformasyona kapılmayacağıma emin olduğum yaşta. Kafka ise, yeterince karamsar olan beni, intihara taşıyabilirdi o yıllarda, 11-29 yaşımda yani. Ancak, bu kuralına göre okuma daha, kurmaca-dışı metinler için geçerlidir. Yani, bir bilimsel metni, diyelim evrim metnini İslam’a göre okursanız, cılkı çıkar. Bilginin % 99,99’unu inkar etmiş olursunuz. Dünya Sistemi’ni okumak içinse, 5 bin yıllık Dünya tarihi animasyonunu ezbere bilmeniz gerekir ki zihniniz yamulmasın. Zaten, o kavramsal çerçeve, size Dünya Sistemi’nde hatalar buldurmaya başladığında, kenid alternatif Dünya Sistemi’nizi yazmaya başlamış olursunuz. En zaından bende öyle oldu. Evet, poker masasında pişti oynanmaz. Ve Türkler bunu çok yaparlar. O nedenle Türkler çook yanlış okurlar. Kurmaca veya kurmaca-dışı farketmez... (4 Nisan 2016)