Pazar, Mayıs 08, 2016

Oscar’ın Vahası: Metaforlar

Türkçe’si Oscar Çöllerde.
Bizim alaturka kültür, tam 120 yıldır yabancı filmlere abidik gubudik adlar uydurmakta çok mahir davranıyor.
Ancak bu kez haklılar, Oscar gerçekten çöllerde.
Tanıtım bilgisinde, belirsiz bir çöl olduğu önesürülse de, bal gibi bir ABD çölü ve otoyolu kenarı bu, çünkü otoyol numarası levhası Yanki işi.
Bu çöl, ironik olarak aynı zamanda bir çöplük ama komik bir çöplük, çünkü ayıların ve martıların insan çöplüklerinden beslenmeyi onyıllardır gerçekten seçtiği bir Dünya’da yaşadığımızın simgesi bu çöplük.
İçinde yok yok ayrıca.
En metafor bölümü şu:
Kötü kahramanlar:
Tilki, akbaba ve çakal.
En zekileri tilki ve diğer kötüleri bile sömürüyor.
Oscar, semender-kertenkele arası bir şey. Bukalemun-kurbağa arası bir davranışla, diliyle böcek avlıyor.
Sınıf atlama, olmadı zenginlerden yürütme niyetli bir lümpen proleter.
Porsuklar kapkaççı.
En komikleri timsahlar ve tavuklar, çünkü her iki tür de yumurtaya kuluçkaya yatıp, aynı annelik içgüdüsünü gösteriyorlar. Oscar da, kimi civciv niyetine bir tavuk tarafından himayeye alınıyor, kimi yavrusu sanılıp bir timsah tarafından.
Sonuçta tüm bu hayvanlar, tüm küçük insanlar gibi, kendi minicik çaplarında yaşayıp ve debelenip gidiyorlar. Pek pek bir kilometreden sonrası, onlar için yok.
Varoluş soruları ve sorunları yok. Günü gününe yaşıyorlar.
Oscar, iyi de değil, kötü de, yalnızca küçük.
Şerh: Küçük insanlar, büyük insanlardan bile daha kötülerdir gerçek yaşamda.
Diğer hayvan üçlüsü, sömürge valisi veya işbirlikçi burjuvazi gibi, yalnızca lüpletmekle meşguller.
Hepsinin de düşmanı bir: Bir köpek.
Bu köpek, sahibi sürekli uyuyan ve sahibinin arabasını onun yerine sürecek denli, düzeni koruyan bir hayvan.
Araba artı-değer simgesi, çünkü sürekli olarak talep nedeni yaratan metalar taşıyor çölde, kimi su, kimi yiyecek.
Ki bu da, kervan metaforu olmakta.
Yani, bu hayvan çiftliği hikayesinde, bir çöl ekolojisinde bile bir ekonomi var, çöl ekonomisi ama ekonomi yine de.
Olay, üretimden değil, meta artı-değerinin dağılımı öyküsünden ibaret.
Eh, biz de buna politik metafor diyoriz işte...
Burada kötülerin başrolde olması var, iyi-kötü ayrımının muğlaklaşması var ek olarak...

(4 Mayıs 2016)

Hiç yorum yok: