Öndeyi:
Bilimin
ve bilginin bir yöne gitmesi gerekli ama o yön ‘collective unconscious’
tarafından kapatılmış durumda. 50-100 yıl böyle gider. Yeni Orta Çağ bu demek.
+
Tarihte
bilimin 3 doruğu var:
Antik
Yunan MÖ 300-200, Ön Asya MS 1000-1100, AB 1650-1950.
+
Antik Yunan,
2 ayaklıydı:
Sokrat,
Platon, Aristo önbilim / felsefe çizgisi ve Eratosthenes, Ptolemy, Euclid bilim
/ geometri çizgisi.
Ön Asya,
hem bilimsel, hem de dinsel rönesansın ve engizisyonun birarada olduğu ender
yerzamanlardan birisiydi.
AB
Aydınlanma ise, tarihte kendi arzusuyla ve eliyle bitirilen ilk bilim rönesansı
dalgası oldu. AB bunun savaştan uzak durabilmek için yaptı, ölümüne bir feda
hamlesi çünkü. Sonucu da Brexit oldu.
+
Son
bilim doruğunda, belki 1.000 bilim disiplini icat edildi. Bu da, yenilerinin
gelebileceği anlamına geliyor.
Aynı zamanda,
insan bilimlerinin önemli bir bölümü bu dönemin sonunda bilim kılınabildi
ancak. Ancak, hala tarihin bilim olmadğını düşünen tarihçiler ve Dünya Sistemi’ne
ikna olmamış tarihçiler mevcut. Ki bu da zaten o toplu bilisizliğin varlığının kanıtı
ve göstergesi.
Ancak,
ekonomi gibi bazı disiplinlerin de bilim kılınamayacağı, çünkü epistemik olarak
bilim kategorisine girecek bir veri tabanı olmadığı görüldü. Bu, Tititus-Bode
ve Kepler’deki bellirti-yasa ayrımından bağımsız olarak, bir tür denklemlenemeyen
veri tabanı demek. Ekonomik verinin epistemik belirginliği % 10-25 gibi yani.
Triyalektik
trilemma dediğimiz biçimde, Einstein-Planck-Heisenberg ve Marx-Darwin-Freud
üçlü ikililerinin epistemik kategorilerinin açımladığı biçimde, bilim
bilimciler tarafından açmaza sokulmuş durumda.
Bu da,
ilk paragrafın epistemik içeriği demek.
Yeni bir
bilim paradigması, bizim deyimimizle tam-bilim gerekli ama ona da, gelecekbilim
bakış açısıyla 100-500 yıl daha var.
(2 Aralık 2019)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder