Salı, Ocak 05, 2016

Zeka-Bilgi Tümleşiği

Çok zeki ve çok bilgili olduğumu biliyorum ama nedense şimdiye dek aklıma zekanın ve bilginin tanımlarını yapmak gelmemiş.
Bir deneyeyim bakayım:
Zeka:
Zeka çeşitleri için tanımlamada mantığa en yakın bulduğum Gardner’ınki ve onun düzenlenmiş durumu:
Bir:
5 + 1 (meta) duyu-dil üzerinden zeka tipleri: Motor, sözel, matematiksel-mantıksal, işitsel, görsel, kimyasal. (6 alt-başlık.)
İki:
Toplumsal, dışadönük, edimsel / teknolojik, etkin, aktuel, tümevarımsal, uzman, akıl yürütmeci, analitik zeka. (8 alt-başlık.)
x
Bireysel / kişiye dönük, içedönük, kuramsal / tasarımsal, edilgin, potansiyel, tümdengelimsel, disiplinlerarası / çokdisiplinli, sezgisel, sentetik zeka.
İkinci bölümlemede, 2 üzeri 8 = 256 olasılık var ve bunların hepsi de insanlarda mevcut. Ancak genelde, brinci veya ikinci grupta yoğunlaşma eğilimi de gözleniyor.
Yani, 12 veya 1.536 tür zeka olabiliyor. Örneğin bendeki zekada, matematiksel-mantıksal ve ikinci bölümlemenin ikinci grubunda yoğunlaşma olarak görüngüleşme var.
Yani, var olmayan sözcükler, rüyalar ve kavramlar yazıyorum. Kurmaca yazmıyorum. Gibi.
Bilgi:
Ana kategorizasyon; ‘bilim, sanat, düşün’ olmakta. Din, hukuk, siyaset, ahlak, bu kategorizasyonda düşün alanında kalmakta.
Uzmanlık x disiplinlerarasılık / çokdisiplinlilik var.
Benim bilgim ise, bilimkurgu-gelecekbilim sentezi olarak, sanat-bilim gergefi ve disiplinlerarasıcı / çokdisiplinlici olmakta.
+
Notlar:
Bilim tanımı, 20. Yüzyıl için geçerli. 21. Yüzyıl için biraz değişti. 23. Yüzyıl’da tam bilim ile yeniden kategorizasyon yapılacak.
Bilim, temel ve insansal olarak ikiye ayrılmış durumda. Bu ayrım sürerse, artık insan-öte bilimler de var. Örneğin gelecekbilim şu an için, insan-öte bir bilim dalı durumunda.
Sanat, 19. Yüzyıl’da fotoğrafı ve sinemayı kazandı. Antik Yunan sanatı ise, 6 çeşit ve bunlardan biri retorik idi. Yani, 5, 7 ve 9 gibi bir dizi var.
Düşün temelde; varlıkbilim, görüngübilim, bilgibilim olarak üçe ayrılmış durumda. Metafizik ontolojide, mantık epistemolojide yer almakta.
Astroloji veya UFO’lar bilgi alanı olmamakta. Sahte-bilgi alanı olmakta. Ekonominin en az % 60’ı sahte-bilgi alanında tutulmakta.
+
Gelelim tümleşiğe:
Şu an için zeka-bilgi tümleşiği’nin adı yok.

Benim zekam da çokdisiplinli, bilgim de çokdisiplinli. Bu bir tür. Toplam 4 tür olabilir. Her tür için yüzlerce farklı tür üretilebilir. Çünkü tüm bu epistemik alanlar boş durumda.

Hiç yorum yok: