2010-2050 arasında gerçekleşecek bilimsel devrimler, hem bilimi tam bilim yapacak, hem de onu öte-bilim yapacak. İkisinin vektör yönleri farklı. Yani tam bilimden sonraki adım, bilim-öte değil, daha çok bilimsel çöküş olacağa benzer.
Tam bilim aynı zamanda, şu anda felsefenin ‘sorulmamış sorular sorma’ işlevini yerine getirememesi gibi bir durumda kalacağa benzer. Zaten, bilim-ötenin onun yönünde olmamasının bir nedeni de budur.
Burada sorun bilim dilidir.
Bilim dillerinden en çok matematikte sorun var. 350 yıldır yeni bir matematik alt-dalı ve yeni dili icat edilemedi.
Yanısıra, kimyanın ve fiziğin temel denklemleri, yeniden ve farklı bir dille formüle edilse gerek ki en büyük sorun burada.
Örnekleyelim:
Bir: Fizik: E = m x c2. Burada, Einstein’ın Newton’un denkleminde v’nin yerine, c’yi denklemlemesi gibi, basit bir parametre değiştirme gerek ama x, y, z, t’yi 10 değişkene dönüştürecek ara denklemlere ilişkin hiçbir ipucumuz yok elimizde. Bu tam bilime yönelik bir denklemleme yolu.
İki: Kimya: P x V = R x n x T. Buradaki R, farklı elektron dış bulutsu kümelerinin birbirini itme (veya başka etkileşimlerde bulunma) kuantum kimyası söylemi / paradigması yer değiştirmesi gerekiyor ama buna ilişkin de hiçbir ipucu şimdilik görünmüyor ortalıkta. Ancak, ısının tümüyle çekirdek fiziğiyle (elektron-elektron itimi ve elektron-proton çekimiyle) ilgili bir söylem olması durumu ortaya çıkıyor. Bu öte-bilime yönelik bir denklemleme yolu.
Görüldüğü gibi, söylemsel bir açıkuçluluk var ortada. Bu özgürlük de getiriyor ama yerine yenisi konana kadar bilimsel çöküş geleceği için de, bilim-geriye dönüşü de imliyor.
Burara sorun, bilim bilim-geriye çökmesin diye, elimizdeki paradigmanın düşünce özgürlüksüzlüğüne sığınıp sığınmayacağımızda. Kişisel seçimim, bilimsel çöküş riski olsa da, yeni bilim arayışı yönünde. Dünya’da ise, elde olanın tutulması yönünde muhafazakar bir bilimci kümesi egemen.
O nedenle 2010-2050 arasında, az bilimsel devrim, çok ‘gereksiz bilimci kavgaları’ sözkonusu olacağa benzer.
Dipnot: Bu metnin geçerlilik sıkı örüntülülüğü 6/10’dur. Bu onu, yönü öte-bilim söylemli bir metin ve aynı zamanda yönü belirsiz bir metin kılar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder