Önkoyutlar:
Anarşizm
başlangıcı dönemi; 1840 Proudhon, 1844 stirner, 1850 Belegarrigue olarak kabul edildi.
Bu açıdan anarşizm, komünizm öncesine denk gelir.
1871
Paris Komünü ertesinde 1. Enternasyonel’den dışlanan anarşistler, pratik-yıkıcı
anarşizme geçtiler.
1914-1945
arasıki 2 dünya savaşı, temel paradigmaların çöküşünü getirdi, anarşizmin de,
AB için.
1917
Rusya, 1949 Çin devrimleri, Asya’da oldukları için, komünizme reel
sosyalizmlere çevirdiler.
1880’ler
terörist anarşist eylemleri, anarşizmi komünizmin bile kullandığı bir söylem
içine sürükledi.
1920
Ukrayna ve 1921 Kronstadt, reel sosyalizmle anarşizmin arasını bir daha
düzelmemek üzere, kan davasına dönüştürecek denli açtı.
1992
Doğu Bloku ve SSCB çöküşleri, anarşizme fiili kapı açtı yeniden.
*
Şerhler:
Deneyselcilik,
avangardizm ve anarşizm, kültür-sanat alanında bambaşka şeyler.
Skandalcılık
veya dekadansizm, anarşizmin ayrılmaz bir davranışı değildir. Bunları yapmakla
da, bir insan anarşist olmaz, bir avangard da olmaz.
*
Öğeler
ve Nitelikler:
Yalnızlıkçılık
Özgürlükçülük
Devlete
karşıcılık
Mülksüzlük
Otoriteye,
hiyerarşiye, iktidara, insanın insanı yönetmesine (ve yönetilmesine de)
karşıcılık ki bunların hepsi birarada veya ayrı ayrı veya kombinasyonlarla ele
alındığında, farklı yorumlar oluşur.
Kimliğe
karşıcılık.
Sivil
itaatsizlikçilik.
Bireycilik,
kişi(lik)cilik, öznecilik, bencilik (‘I the only / yalnızca ben’, ‘I the unique
/ biricik ben’ ki 2’si bile bambaşka anlamlardadır), bencillik, benmerkezcilik,
tekbencilik ki bunların hepsi birarada veya ayrı ayrı veya kombinasyonlarla ele
alındığında, farklı yorumlar oluşur.
20 çeşit
birbirine aykırı olabilen anarşizm çoğulluğu: anarko-komünizm,
anarko-sendikalizm, tekno-anarşizm, vd.
Standart
biyografi-dışıcılık, abdallık, dervişlik, hoboluk, serserilik. Koşutunda, ‘ölümden önce bir yaşam yoktur’
sava ile astandart nekrograficilik. Artı kinizm, anormizm, anormalizm.
Psikolojide
kognitizm, duyguculuğa karşı düşüncecilik olarak, afektif-donatif karşıtı
olarak.
*
Çıkış ve
Toparlama:
Görüldüğü
üzere anarşizm, herhangi bir yeranda varolan egemen ve genelgeçer değer
çerçevelerini değiller. Dolayısıyla anarşizm, felsefi ve mantıksal açıdan
tümüyle negasyondur (bu arada negasyonu olmayan felsefe felsefe değildir, tıpkı
avangard olmayan sanatın sanat olmadığı gibi). Limit sonsuz N öğeli ve kuntasız / atomsuz bir zaman mekan-zaman
içinde varolan bir kategorinin tanım-yaşam gereği sürekli en az bir öğesi
eksileceği ve/ya artacağı için özdeşsizlik ilkesi, geçerlidir, koyutsaldır,
devingendir ve anarşisttir.
Ancak anarşizmin
neleri var-kategori olarak tanıdığı ve onlara hangi aşkınlaştırma, öteleme,
değilleme, hayırlama, olumsuzlama, eksileme vektörleri koyduğu değişir. Şimdiye
kadar hiçbir anarşizm, sayılan öğelerden bir ikisinden çoğunu
değilleyememiştir.
Dolayısıyla,
varolanlar öğelerdir, anarşist vektörler işlemlerdir. Varolanlar en az 10
kategoride tanımlanabileceği / sınıflandırılabileceği ve onlara en az 100
öteleme-aşkınlaştırma vektörü tanımlanabileceğine göre, herhangi bir yeranda
elde var 100 anarşizm ve/ya alt-anarşizm kümesi tanımlıdır demektir.
Anarşizmin
150 yılı için bu, her 25 yıl için 1 tur olmak üzere, 600 altküme-tanım anarşizm
tarihinde kayıtlı demektir. Bunların her biri için ayrı ad ve/ya ayrı altsayı
kullanmak uygundur. Yoksa bugünlerde olduğu üzere, Stirner Nietzsche ile
eşdeğer tutulur, anarşizmin egoizmi, egosentrisizmi ve solipsizmi birbirine
karıştırılır.
Anarşizmin
kuramı ile uygulaması birbirinden bambaşka şeylerdir: Anarşistler isterlese
veya öyle gerektiğine kara verirlerse, demokratik parlamenter meclise girebilir
veya devlet kurabilir örneğin. Diğer bir deyişle anarşizm, 15 yıllık hata
biriktirdi, komünizm 150 yıllık. Tarihin kefesi, anarşizm lehine yani. Üstelik
sanıldığının tersine reel sosyalizm yeniden geri gelecek: Bunu bir anarşist ve
anti-reel sosyalist olarak yazıyorum.
*
Sonsözler:
Anarşizm,
kendini savunmaya hiçbir zaman gereksinim duymadı.
Komünizm
ve Marx 1940-2017 arasında hiçbir zaman anarşizmi kuramsal olarak altedemedi.
Anarşizmin
anarşist olmayanlar tarafından moda yapılması veya benimsenmesi veya tanımına
muğlaklık sokulması, anarşizmin hatası değildir.
Bugünkü
ezeli-ebedi ergenlerinin nihilizmine istinaden belirtiyoruz: Anarşizm asla ve
kata nihilizm olmadı.
Neçayef,
Makyavelli’nin antitezi ve moruk Bakunin’i ters köşeye yatıran olarak, 2017
momentinde hala anarşisttir, nihilist değil. Yine sanıldığının tersine o,
kazanmak için oynadı, yitirmek için değil, çok risk aldı ayrı konu.
Dipnot:
Bu metni
bana, Süreyya Evren’in ‘Anarşizm Tarihi’ kitabını tümüyle okumak yazdırdı.
(23 Haziran 2017)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder